Đồng Tâm Cứu Nước

Võ Thái Hà tổng hợp

---

Israel đón tiếp tỷ phú Elon Musk, sắp dùng hệ thống Starlink ở Gaza 

27/11/2023 – Reuters 

Ông Elon Musk. 

Hôm 27/11, Israel đón tiếp tỷ phú công nghệ Mỹ Elon Musk, cho biết họ đã đạt được thỏa thuận về nguyên tắc sử dụng hệ thống thông tin liên lạc Starlink của công ty SpaceX của ông ở Dải Gaza, nơi cùng lúc diễn ra việc tạm dừng cuộc chiến chống lại Hamas, theo Reuters.

Văn phòng của ông Musk vẫn chưa bình luận về chuyến đi này.

Tổng thống Israel Isaac Herzog lên lịch tiếp ông Musk vào buổi chiều. Văn phòng của ông Herzog cho biết cuộc gặp sẽ có sự tham gia của người thân của các con tin bị Hamas bắt giữ ở Gaza và cũng sẽ thảo luận về “sự cần thiết phải hành động để chống lại chủ nghĩa bài Do Thái đang gia tăng trên mạng”.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cũng sẽ tiếp ông Musk vào 27/11để thảo luận về các khía cạnh bảo mật của trí tuệ nhân tạo và tổ chức một cuộc thảo luận trực tuyến, văn phòng của ông Netanyahu cho biết.

Khi họ gặp nhau lần gần nhất hôm 18/9 tại California, ông Netanyahu hối thúc ông Musk đạt được sự cân bằng giữa việc bảo vệ quyền tự do ngôn luận và chống lại phát ngôn thù hận sau nhiều tuần tranh cãi về chủ nghĩa bài Do Thái trên X – trước đây là Twitter.

Tháng trước, khi chiến tranh nổ ra sau vụ giết người và bắt cóc do Hamas thực hiện ở miền nam Israel, ông Musk đã đề xuất sử dụng ứng dụng Starlink để hỗ trợ các liên kết liên lạc ở vùng Gaza bị mất điện với “các tổ chức viện trợ được quốc tế công nhận”.

Vào thời điểm đó, Bộ trưởng Truyền thông Israel Shlomo Karhi phản đối, nói rằng “Hamas sẽ sử dụng nó (Starlink) cho các hoạt động khủng bố”.

Nhưng trong một chiến thuật mới, ông Karhi hôm 27/11 cho biết Israel và ông Musk đã đạt được thỏa thuận về nguyên tắc, theo đó “các đơn vị vệ tinh Starlink chỉ có thể được vận hành ở Israel với sự chấp thuận của Bộ Truyền thông Israel, bao gồm cả Dải Gaza”.

Trong một bài đăng X gửi tới ông Musk, ông Karhi cho biết ông hy vọng chuyến thăm Israel “sẽ đóng vai trò là bàn đạp cho những nỗ lực trong tương lai, cũng như tăng cường mối quan hệ của bạn với người Do Thái và các giá trị mà chúng tôi chia sẻ với toàn thế giới”.

Ông Musk cho biết ông chống lại chủ nghĩa bài Do Thái và bất cứ điều gì “kích động sự thù hận và xung đột” – kể cả trên mạng X.

Chủ nghĩa bài Do Thái và bài Hồi giáo đã gia tăng trên toàn thế giới, kể cả trong cuộc chiến tranh Gaza kéo dài bảy tuần. Israel và Hamas hiện đang trong tình trạng ngừng bắn tạm thời, một số con tin ở Gaza và người Palestine bị Israel bắt giữ vì vi phạm an ninh đã được trả tự do.

---

Các ngân hàng Hoa Kỳ nộp đơn khai đóng cửa 64 chi nhánh trong vòng một tuần — quý vị có bị ảnh hưởng không? 

Naveen Athrappully 

Vân Du biên dịch – Thứ hai, 27/11/2023 

Cùng với các ngân hàng lớn khác trên cả nước, JPMorgan Chase và PNC Bank đã nộp đơn khai đóng cửa hơn chục chi nhánh. 

Logo của Bank of America bên ngoài một chi nhánh ở Hoa Thịnh Đốn hôm 09/07/2019. (Ảnh: Alastair Pike/AFP/Getty Images) 

Các ngân hàng lớn như PNC Bank và JPMorgan Chase đã nộp đơn khai đóng cửa một số văn phòng chi nhánh ở nhiều tiểu bang trong bối cảnh xu hướng đóng cửa chi nhánh ngân hàng ngày càng tăng gây lo ngại trong những năm gần đây. 

Theo dữ liệu từ Văn phòng Kiểm soát Tiền tệ Hoa Kỳ (OCC), từ ngày 12 đến ngày 18/11, một số ngân hàng đã nộp đơn khai đóng cửa các địa điểm chi nhánh, trong đó PNC Bank có nhiều chi nhánh đóng cửa nhất. PNC Bank có trụ sở tại Pittsburgh đã nộp đơn khai đóng cửa 19 chi nhánh — năm chi nhánh ở Pennsylvania, bốn chi nhánh ở Illinois, ba chi nhánh ở Texas, hai chi nhánh ở Alabama và New Jersey, và mỗi nơi một chi nhánh ở Indiana, Ohio, và Florida. 

JPMorgan Chase theo sát sau đó với 18 chi nhánh khai đóng cửa — ba ở Ohio, hai ở Connecticut và South Carolina, và ở 11 tiểu bang, bao gồm New York, Illinois, Florida, và Massachusetts, mỗi nơi khai đóng cửa một chi nhánh. 

Citizens Bank đứng thứ ba với tám chi nhánh khai đóng cửa — sáu ở New York, và mỗi nơi một chi nhánh ở Massachusetts và Delaware. U.S. Bank có trụ sở tại Minneapolis đã nộp đơn khai đóng cửa bảy chi nhánh — ba ở Tennessee và mỗi nơi một chi nhánh ở Missouri, Wisconsin, Ohio, và Illinois. 

Bank of America đã có năm chi nhánh khai đóng cửa — hai ở New York và mỗi nơi một chi nhánh ở Texas, Massachusetts, và California. 

Citibank đã nộp đơn khai đóng cửa hai chi nhánh và Sterling, Bremer, First National Bank of Hughes Springs, Windsor FS&LA, và Aroostook County FS&LA đã khai đóng cửa mỗi ngân hàng một chi nhánh. 

Tổng cộng, các ngân hàng đã khai đóng cửa 64 chi nhánh. 

Các trường hợp đóng cửa gần đây là một phần của xu hướng đóng cửa chi nhánh dài hạn đã diễn ra trong nhiều năm qua. Một báo cáo từ Liên minh Quốc gia về Tái đầu tư Cộng đồng (NCRC) cho thấy từ năm 2017 đến năm 2021, có 9% tổng số chi nhánh ngân hàng đã đóng cửa. Tỷ lệ đóng cửa đã tăng gấp đôi trong đại dịch COVID-19. 

Theo dữ liệu từ S&P, đã có 3,012 chi nhánh đóng cửa hồi năm ngoái và 958 chi nhánh được mở, dẫn đến việc đóng cửa ròng 2,054 chi nhánh. Đây là năm thứ ba liên tiếp có số lượng chi nhánh đóng cửa ròng vượt quá 2,000. 

Một yếu tố chính dẫn đến số lượng chi nhánh đóng cửa tăng vọt là sự gia tăng của dịch vụ ngân hàng kỹ thuật số, một xu hướng đã tăng tốc trong thời kỳ đại dịch khi người dân phải ở nhà. 

Một cuộc khảo sát do Hiệp hội Ngân hàng Hoa Kỳ (ABA) thực hiện hồi tháng Chín cho thấy cứ 10 người Mỹ thì có tám người sử dụng thiết bị di động để quản lý tài khoản ngân hàng của họ ít nhất một lần trong tháng trước. 

Theo một tuyên bố ngày 03/11, bà Brooke Ybarra, phó chủ tịch cao cấp về chiến lược đổi mới của ABA, cho biết: “Các công cụ ngân hàng kỹ thuật số đã giúp người tiêu dùng quản lý tài chính của họ một cách thuận tiện và an toàn hơn bao giờ hết.” 

Tiết kiệm chi phí nhưng gây ra những tác động tiêu cực

Chuyển sang kỹ thuật số thay vì mở rộng địa điểm chi nhánh cũng là một phần trong chiến lược tiết kiệm chi phí cho các tổ chức ngân hàng. Việc mở một địa điểm mới tốn hàng triệu USD và hàng trăm ngàn USD chi phí định kỳ hàng năm. 

Hầu hết các hoạt động được thực hiện thông qua ngân hàng hữu hình giờ đây có thể được thực hiện trực tuyến. Giao dịch kỹ thuật số rẻ hơn chi phí phát sinh khi giao dịch qua giao dịch viên ngân hàng. 

Mặt khác, việc đóng cửa các chi nhánh ngân hàng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khách hàng, đặc biệt là ở các thị trấn nhỏ. Do đóng cửa như vậy, nhiều thị trấn đã trở thành “sa mạc ngân hàng,” nơi ngân hàng gần nhất ở cách đó hơn 10 dặm (khoảng 16 km). 

Báo cáo của Liên minh Quốc gia về Tái đầu tư Cộng đồng cho biết, “Khi các chi nhánh ngân hàng đóng cửa, sẽ có một số tác động tiêu cực đến cộng đồng xung quanh. Hoạt động kinh doanh và việc cho vay doanh nghiệp nhỏ trong khu vực giảm sút. Nhiều người sử dụng các dịch vụ tài chính thay thế, khiến họ có nguy cơ gặp rủi ro trước các hoạt động tài chính săn mồi và không có quy định kiểm soát. Một bên thuê địa ốc thương mại và sử dụng nhân viên quan trọng đã không còn.” 

“Mặc dù người tiêu dùng đã đón nhận dịch vụ ngân hàng di động và qua internet ở mức độ này hay mức độ khác, nhưng họ đã nói rõ rằng các chi nhánh cũng quan trọng đối với họ và nếu không có các chi nhánh gần đó, thì người tiêu dùng nhiều khả năng là sẽ không có dịch vụ ngân hàng hoặc chỉ được cung cấp dịch vụ ngân hàng ở mức thiếu thốn.” 

Một cuộc khảo sát gần đây của Daily Mail cho thấy 51% người Mỹ “rất lo ngại” hoặc “hơi lo ngại” về việc các chi nhánh ngân hàng đóng cửa. 

PNC Bank đóng cửa nhiều chi nhánh

PNC Bank đã ghi danh số lượng chi nhánh đóng cửa lớn nhất trong bối cảnh ngân hàng này tập trung nhiều hơn vào các biện pháp tiết kiệm chi phí. Trong cuộc họp báo cáo thu nhập quý 2, Giám đốc điều hành William S. Demchak cho biết ngân hàng này “sẽ xem xét rất kỹ lưỡng” về những phương diện có thể “tạo ra các khoản tiết kiệm [chi phí]… mà không cắt giảm tiềm lực tăng trưởng.” 

Vào thời điểm đó, Giám đốc Tài chính Robert Q. Reilly tiết lộ rằng tổ chức này đang thúc đẩy mục tiêu của chương trình cắt giảm chi phí từ 50 triệu USD lên 450 triệu USD. Trong năm tới, PNC Bank đang đặt mục tiêu cắt giảm chi phí 725 triệu USD. 

PNC là ngân hàng lớn thứ sáu của Hoa Kỳ. 19 chi nhánh sẽ đóng cửa là: 

202 N. Walnut St., Bath, Pennsylvania 

301 W. Trenton Ave., Morrisville, Pennsylvania 

14 N. Main St., Plains, Pennsylvania 

1969 E. 3rd St., Williamsport, Pennsylvania 

2 N. Mill St., New Castle, Pennsylvania 

321 Bel Air Blvd., Mobile, Alabama 

2811 Eastern Blvd., Montgomery, Alabama 

5650 S. Brainard Avenue, Countryside, Illinois 

2217 W. Market St., Bloomington, Illinois 

1949 E. Sangamon Ave., Springfield, Illinois 

505 West Liberty Street, Wauconda, Illinois 

8733 U.S. Highway 31 South, Indianapolis, Indiana 

528 Station Ave., Hadden Heights, New Jersey 

410 Main St., Orange, New Jersey 

115 E. Van Buren Ave., Harlingen, Texas 

407 S. Commerce St., Harlingen, Texas 

801 W. Kearney St., Mesquite, Texas 

1040 Mt. Vernon Ave., Columbus, Ohio 

1140 N. Main St., Gainesville, Florida 

Trong tháng Sáu, PNC đã đóng cửa 47 chi nhánh, tiếp theo là 29 chi nhánh trong tháng Tám. Một phát ngôn viên nói với tờ The U.S. Sun vào thời điểm đó rằng ngân hàng này có ý định đóng cửa 147 địa điểm do tập trung nhiều hơn vào dịch vụ ngân hàng trực tuyến. Những lượt đóng cửa này dự kiến ​​sẽ khiến 60% hoạt động kinh doanh ngân hàng của PNC trở thành trực tuyến. 

Một phát ngôn viên của PNC Bank đã nói với Tạp chí Kinh doanh Philadelphia rằng việc đóng cửa 19 chi nhánh ngân hàng này sẽ diễn ra vào ngày 16/02. 

Tháng trước, PNC Bank đã báo cáo lợi nhuận quý 3 giảm và tuyên bố cắt giảm khoảng 4% lực lượng nhân lực. Việc sa thải bắt đầu từ ngày 06/10 và sẽ hoàn thành vào cuối quý 4. Đợt cắt giảm việc làm này dự kiến ​​sẽ làm giảm khoảng 325 triệu USD hay 5% chi phí nhân sự hàng năm cho ngân hàng. 

Ngân hàng cũng dự báo rằng thu nhập lãi ròng của họ — chênh lệch giữa lãi suất nhận được từ các khoản vay và lãi suất trả cho tiền gửi — sẽ giảm từ 1 đến 2% so với mức hiện tại trong quý 4. Trong quý 3, thu nhập lãi ròng đã giảm 3%. 

Ông Timothy Coffey, nhà phân tích tại Janney Montgomery Scott, nói với Reuters: “Họ (PNC Bank) nhận ra rằng chắc chắn có trở ngại đối với sự tăng trưởng và thu nhập lãi ròng của họ, chủ yếu là do lãi suất tiền gửi cao hơn và chi phí vốn cao hơn.”

“Và vì vậy, họ đang cố gắng giảm bớt một chút trở ngại bằng cách làm những gì có thể để cắt giảm các chi phí ngoài lãi nợ của chính mình như một cách để duy trì thu nhập của họ.”

---

Trận chiến vô hình: Nga bắt đầu chiếm ưu thế về tác chiến điện tử 

Trâm Anh dịch Nguồn: The Economist (VNTB)

27/11/223

Phương Tây có thể sẽ không làm được gì nhiều để giúp Ukraine Hầu hết sự chú ý đến những gì Ukraine cần trong cuộc đấu tranh kéo dài để giải phóng lãnh thổ khỏi lực lượng xâm lược Nga đều tập trung vào phần cứng: xe tăng, máy bay chiến đấu, tên lửa, vũ khí phòng không, pháo binh và số lượng lớn đạn dược. Nhưng một điểm yếu ít được thảo luận nằm ở chiến tranh điện tử (EW-Electronic Warfare); điều mà những người phương Tây ủng hộ Ukraine cho đến nay tỏ ra ít quan tâm giải quyết. 

Seth Jones thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), một tổ chức tư vấn ở Washington, cho biết Nga trong nhiều năm đã tập trung sử dụng tổ hợp công nghiệp-quân sự của mình để sản xuất và phát triển một loạt vũ khí EW mới đầy ấn tượng để chống lại các hệ thống được kết nối chặt chẽ của NATO. Nhưng Ukraine, theo tổng tư lệnh của nước này, Tướng Valery Zaluzhny, chỉ có với các hệ thống EW chủ yếu thời Liên Xô ở giai đoạn đầu của cuộc chiến. Ban đầu, sự khác biệt chỉ có tác động hạn chế, nhưng khi chiến tuyến trở nên tương đối ổn định, Nga đã có thể bố trí các vũ khí điện tử đáng gờm của mình ở nơi chúng có thể có tác động lớn nhất. 

Ukraine phát hiện vào tháng 3 rằng đạn pháo Excalibur được dẫn đường bằng GPS của họ đột nhiên bắt đầu đi chệch mục tiêu do khả năng gây nhiễu của Nga. Điều tương tự cũng bắt đầu xảy ra với bom dẫn đường JDAM-ER mà Mỹ cung cấp cho không quân Ukraine, trong khi tên lửa tầm xa GMLRS phóng từ các dàn HIMARS của Ukraine cũng bắt đầu trượt mục tiêu. Ở một số khu vực, hiện nay, phần lớn các tên lửa GMLRS đi chệch hướng. 

Điều đáng lo ngại hơn nữa là khả năng ngày càng tăng của Nga trong việc chống lại vô số máy bay không người lái (UAV) giá rẻ mà Ukraine đang sử dụng cho mọi mục đích, từ trinh sát chiến trường và liên lạc cho đến phát nổ khi va chạm vào các mục tiêu như xe tăng hoặc trạm chỉ huy. 

Ukraine đã huấn luyện một đội quân gồm khoảng 10.000 phi công lái máy bay không người lái, những người hiện đang liên tục tham gia vào trò chơi mèo vờn chuột với những người điều khiển máy bay không người lái ngày càng lão luyện của Nga. Những UAV được ưa chuộng có giá rẻ, không quá 1.000 USD mỗi chiếc và Ukraine đang sản xuất chúng với số lượng lớn. Nhưng tổn thất do hệ thống EW của Nga, khiến hệ thống dẫn đường của chúng bị xáo trộn hoặc bị tắc nghẽn, có lúc lên tới hơn 2.000 một tuần. Những chiếc máy bay không người lái bị làm cho bay lơ lửng không mục đích cho đến khi hết pin và rơi xuống đất. 

Việc tăng cường khả năng chống gây nhiễu cũng như đầu tư cho chúng trí thông minh nhân tạo để bay mà không cần liên kết trực tiếp với người điều khiển không phải là những lựa chọn khả thi, ít nhất là đối với máy bay không người lái mini. Số lượng vẫn chiếm ưu thế hơn chất lượng, nhưng Nga cũng có thể có lợi thế ở điểm đó. Bầu trời trên chiến trường giờ dày đặc máy bay không người lái của Nga. Xung quanh Bakhmut, binh lính Ukraine ước tính rằng Nga đang triển khai số lượng máy bay không người lái tấn công gấp đôi số UAV của họ. 

Thành công ngày càng tăng của Nga trong cuộc chiến máy bay không người lái một phần được giải thích bởi mật độ các hệ thống mới mà nước này có thể triển khai, nhờ vào nhiều năm đầu tư. Một báo cáo được xuất bản vào tháng 5 bởi Jack Watling và Nick Reynolds của RUSI, một tổ chức tư vấn ở London, cho rằng người Nga đang triển khai một hệ thống điện tử lớn mỗi 10 km dọc theo tiền tuyến. Họ cho rằng trong số nhiều hệ thống điện tử của Nga, Shipovnic-Aero gắn trên xe tải (trong ảnh) đang tỏ ra đặc biệt nguy hiểm đối với máy bay không người lái của Ukraine. Hệ thống này có phạm vi hoạt động 10 km và có thể kiểm soát UAV, đồng thời thu được tọa độ của địa điểm điều khiển nó, với độ chính xác 1 mét, để truyền tọa độ đó đến lực lượng pháo binh. 

Xuất phát từ trình độ vận hành và kỹ thuật thấp hơn nhiều, Ukraine đang phải vật lộn để phát triển năng lực điện tử nội địa để có thể đương đầu với Nga. Đã có một số tiến bộ. Hệ thống Pokrova đang được triển khai trên toàn quốc. Nó vừa có thể ngăn chặn các hệ thống định vị dựa vào vệ tinh, chẳng hạn như GLONASS của Nga, vừa giả mạo tín hiệu của chúng, khiến tên lửa tưởng rằng nó đang ở một nơi khác. Pokrova sẽ có hiệu quả cao trước loại đạn lảng vảng Shahed-136 do Iran thiết kế, nhưng lại kém hiệu quả hơn trước các tên lửa hành trình định hướng dựa vào các hệ thống so sánh địa hình, vốn so sánh mặt đất bên dưới với một thư viện hình ảnh được lưu trữ trên tên lửa thay vì được dẫn đường suốt hành trình. Cũng như Pokrova, cái gọi là hệ thống “Frankenstein”, được sáng chế với sự khéo léo đặc trưng của Ukraine bằng cách kết hợp các hệ thống của Liên Xô với công nghệ hiện đại hơn, cũng mới xuất hiện. 

Nhưng điều còn thiếu là sự giúp đỡ từ các đồng minh phương Tây của Ukraine trong cuộc chiến điện tử này với Nga. Ông Jones nói rằng, đối với nước Mỹ, điều đó khó có thể thay đổi. EW thuộc loại công nghệ bị hạn chế chuyển giao được Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ quản lý chặt chẽ. 

Nico Lange, một chuyên gia về Ukraine tại Hội nghị An ninh Munich, cũng bi quan như vậy. Có một điều, ông nghi ngờ rằng có khả năng công nghệ của NATO không tốt bằng của Nga. Tệ hơn nữa, khi nói đến các hệ thống mới nhất, ông cho rằng cũng có một số người miễn cưỡng, đặc biệt là người Mỹ, vì sợ công nghệ của họ, chẳng hạn như về tần số và kỹ thuật nhảy kênh, có khả năng sẽ rơi vào tay người Trung Quốc. 

Ông Lange nói, nơi phương Tây có thể trực tiếp giúp đỡ là sử dụng máy bay không người lái giám sát tầm xa để thu thập dữ liệu có hệ thống hơn về các kỹ thuật gây nhiễu và giả mạo tín hiệu của Nga, đồng thời hợp tác với Ukraine để phát triển các biện pháp chống lại chúng. Mặt khác, có vẻ như Ukraine sẽ phải tự mình đối mặt với thách thức mới cấp bách này.

VNTB – Trận chiến vô hình: Nga bắt đầu chiếm ưu thế về tác chiến điện tử

---

Cơn ác mộng vẫn còn kéo dài – Sam Nguyễn/SGN

25/11/2023

Những dải ruy băng màu vàng và trái tim với thông điệp treo trên cây bên ngoài Aviv Museum of Modern Art, sau khi có thông báo rằng 13 phụ nữ và trẻ em sẽ được thả vào ngày 24 Tháng Mười Một và lệnh ngừng bắn tạm thời sẽ bắt đầu lúc 7 giờ sáng vào ngày 23 Tháng Mười Một, 2023. Theo chính quyền Israel, khoảng 240 con tin đang bị Hamas bắt giữ ở Gaza vào ngày 7 Tháng Mười. (ảnh: Alexi J. Rosenfeld/Getty Images) 

Đêm 24 Tháng Mười Một, cuộc trao trả con tin và tù nhân giữa Israel và Hamas được thực hiện đúng kế hoạch, tiếng súng tạm ngừng, nhưng cơn ác mộng vẫn còn kéo dài.

Ofri Bibas Levy bị ám ảnh bởi những cơn ác mộng kể từ ngày 7 Tháng Mười, khi anh trai, chị dâu và hai đứa con nhỏ của họ bị phiến quân Hamas bắt và kéo vào Dải Gaza.

Levy nhìn thấy những người thân bị giam cầm được thả, trừ anh trai cô, Yarden, vì dự kiến chỉ có phụ nữ và trẻ em nằm trong số 50 người được thả trong lệnh ngừng bắn kéo dài 4 ngày giữa Israel và Hamas, bắt đầu từ Thứ Sáu.

Tất cả đàn ông Israel và nhiều phụ nữ khác sẽ vẫn bị giam giữ ở Gaza trong thời gian này. Không rõ liệu tất cả trẻ em có được trả tự do hay không. Hamas đã thả 24 người hôm Thứ Sáu, trong đó có 13 phụ nữ và trẻ em Israel, 10 người đến từ Thái Lan và một người Philippines.

“Đó là một thỏa thuận vô nhân đạo. Ai được thả? Ai vẫn bị giam giữ? Bibas Levy hỏi. “Bọn trẻ được thả, nhưng anh tôi và nhiều người khác thì không?” Trong lần thả đầu tiên này không có ai là người thân của cô.

Hình ảnh các con tin Israel bị bắt giữ ở Dải Gaza chụp tại Jerusalem vào ngày 5 Tháng Mười Một năm 2023. Chính phủ Israel cho biết để đổi lấy việc Hamas thả con tin, phía Israel đã đồng ý thả tù nhân Palestine và cho phép thêm viện trợ nhân đạo vào khu vực bị bao vây. (ảnh: Chen Junqing/Xinhua via Getty Images) 

Thỏa thuận này sẽ mang lại sự nhẹ nhõm cho hàng chục người có thân nhân đang bị giam giữ, nhưng với khoảng 240 con tin nằm trong tay phiến quân, chỉ một phần nhỏ các gia đình sẽ được đoàn tụ theo sự sắp xếp hiện tại. Nhiều người hy vọng thỏa thuận có thể được mở rộng: Israel cho biết họ sẽ gia hạn lệnh ngừng bắn một ngày cho mỗi 10 con tin được giải thoát.

Nhiều gia đình sẽ phải chịu đựng nỗi đau buồn, sợ hãi và lo lắng, khi không biết được số phận những người thân yêu của mình ra sao.

Hoàn cảnh khó khăn của các con tin, từ trẻ sơ sinh đến người lớn tuổi, đã khiến người Israel đau đầu, và làm dấy lên chiến dịch yêu cầu giải thoát những người thân yêu của họ, chiến dịch làm lay động trái tim của nhiều người và gây áp lực lên chính phủ Israel để nhượng bộ và bảo đảm các thỏa thuận để các con tin được thả.

Áp lực đó và sự ủng hộ rộng rãi của công chúng đối với các gia đình có thể buộc chính phủ phải gia hạn lệnh ngừng bắn, mặc dù họ đã cam kết tiếp tục chiến đấu sau khi lệnh ngừng bắn hết hạn.

Việc bảo đảm quyền tự do cho tất cả các con tin, đặc biệt là những người lính, có thể khó khăn. Các chiến binh ở Gaza coi những người bị bắt giữ là một con bài mặc cả quan trọng trong cuộc chiến với Israel.

Hôm Thứ Sáu, lãnh đạo của Hồi giáo Jihad, một nhóm chiến binh liên minh với Hamas, cho biết những người lính Israel bị bắt sẽ không được trả tự do cho đến khi tất cả tù nhân Palestine bị Israel giam giữ được thả ra.

Bibas Levy cương quyết đấu tranh để tất cả thân nhân của mình được thả. Hai đứa cháu trai 10 tháng tuổi và 4 tuổi của cô là một trong những đứa trẻ nhỏ nhất bị bắt giữ.

Dani Miran, người có con trai Omri bị bắt làm con tin, rất đau buồn vì con của ông đang bị bệnh, và không biết suốt bảy tuần qua, người con phải chiến đấu với bệnh tật như thế nào. Ông đau đớn tột cùng khi nghĩ về con. “Con trai tôi, 46 tuổi, không có tên trong danh sách, tôi hy vọng nó đủ sức khỏe để có thể đương đầu với mọi khó khăn hiện có, hy vọng người ta không đánh đập, không tra tấn và không làm những điều vô nhân đạo với nó,” Miran nói.

Đối với nhiều gia đình, tin tức về một thỏa thuận đã gây ra nhiều cảm xúc lẫn lộn – đau buồn trong những trường hợp họ không mong đợi những người thân yêu của mình được trả tự do và hy vọng những ngày sau, thân nhân của họ được thả.

“Tôi ước rằng tất cả mọi người sẽ quay trở lại và tôi tin rằng tất cả sẽ trở lại. Nhưng chúng ta phải kiên nhẫn và mạnh mẽ,” Yakov Argamani, người có con gái Noa, 26 tuổi, bị bắt giữ cùng với hàng chục thanh niên khác trong một lễ hội âm nhạc.

Một người đàn ông đi ngang qua những bức ảnh chụp các con tin bị bắt giữ ở Gaza trong Tel Aviv Museum of Modern Art hôm 22 Tháng Mười Một háng 11 năm 2023 tại Tel Aviv, Israel. (ảnh: Amir Levy/Getty Images) 

Nhiều gia đình cho biết họ không thể chịu đựng được việc nghe tin này, vì tất cả những khúc mắc trong cuộc đàm phán đều không có khả năng thực hiện được. Thỏa thuận hiện tại, đạt được sau nhiều tuần đàm phán không nhất quán, dường như đã được xác định rõ ràng cho đến khi có trở ngại vào phút cuối, kéo dài thêm một ngày chờ đợi.

“Nó giống như một chiếc tàu lượn siêu tốc,” Eyal Nouri, người có dì Adina Moshe, 72 tuổi, nằm trong số những người được thả hôm Thứ Sáu, nói. Trước đó, Nouri không mong đợi cô nằm trong số những người được trả tự do. Chồng của Moshe, Said, bị giết vào ngày 7 Tháng Mười.

Nouri nói: “Đối với nhiều người, cơn ác mộng sẽ không kết thúc, ngay cả khi người thân của họ được thả.”

Sau niềm vui đoàn tụ, những người được thả sẽ còn bị ám ảnh trong thời gian bị giam cầm, bị tổn thương về tinh thần khi biết những người thân yêu của mình không còn nữa, và nhà của mình nay là đống đổ nát, mà không có gì chắc chắn là sẽ hết chiến tranh, không còn tiếng bom rơi, đạn nổ.

“Dì tôi bây giờ chẳng còn gì. Không nhà không cửa, mất chồng, quần áo cũng không còn. Được thả tự do, dì phải làm lại từ đầu với hai bàn tay trắng, ở tuổi 72, thật là khốn khổ!,” Nouri nói.

---

Hải quân Hoa Kỳ bắt giữ những kẻ tấn công tàu chở dầu có liên hệ với Israel 

27/11/2023 

AP 

Các quan chức Mỹ cho biết những kẻ tấn công có vũ trang đã bắt giữ và sau đó thả một tàu chở dầu có liên hệ với Israel ngoài khơi Yemen hôm 26/11, những kẻ này sau đó bị Hải quân Hoa Kỳ bắt giữ, theo AP. Hai tên lửa đạn đạo được bắn từ Yemen do Houthi kiểm soát sau đó đã rơi gần một tàu chiến Mỹ đang hỗ trợ tàu chở dầu ở Vịnh Aden, gây căng thẳng trong bối cảnh một loạt các cuộc tấn công tàu liên quan đến cuộc chiến Israel-Hamas.

Chính phủ được quốc tế công nhận của Yemen đổ lỗi cho phiến quân Houthi do Iran hậu thuẫn về vụ tấn công này, mặc dù phiến quân kiểm soát thủ đô Sanaa không thừa nhận vụ bắt giữ hay vụ tấn công tên lửa.

Những kẻ tấn công chiếm giữ tàu Central Park được gắn cờ Liberia, do công ty Zodiac Maritime quản lý, ở Vịnh Aden, công ty này, quân đội Mỹ và Anh và công ty tình báo tư nhân Ambrey cho biết.

Bộ Tư lệnh Trung tâm của quân đội Hoa Kỳ cho biết trong một tuyên bố vào ngày 27/11 rằng các lực lượng và đồng minh của họ, bao gồm cả tàu khu trục USS Mason lớp Arleigh Burke, đã phản ứng với vụ bắt giữ và yêu cầu những kẻ tấn công có vũ trang thả tàu chở dầu.

“Sau đó, 5 cá nhân có vũ trang đã rời tàu và cố gắng chạy trốn bằng chiếc thuyền nhỏ của họ”, Bộ Tư lệnh Trung tâm cho biết. “Tàu Mason truy đuổi những kẻ tấn công và cuối cùng chúng phải đầu hàng”.

Bộ Tư lệnh Trung tâm không xác định được danh tính những kẻ tấn công, nhưng cho biết một vụ phóng tên lửa từ Yemen do Houthi kiểm soát diễn ra vào sáng sớm hôm 27/11.

Tuyên bố cho biết: “Các tên lửa đã rơi xuống Vịnh Aden cách các tàu khoảng 10 hải lý (18,5 km). Tàu USS Mason … đang kết thúc phản hồi với cuộc gọi cấp cứu của M/V Central Park vào thời điểm phóng tên lửa. Không có thiệt hại hoặc thương tích nào được báo cáo từ cả hai tàu trong sự cố này.”

Sáng sớm 27/11, công ty Zodiac cho biết tàu chở axit photphoric và thủy thủ đoàn gồm 22 thủy thủ đến từ Bulgaria, Georgia, Ấn Độ, Philippines, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Việt Nam đều an toàn.

Công ty Zodiac Maritime có trụ sở tại London là một phần của Tập đoàn Zodiac của tỷ phú Israel Eyal Ofer.

Chính phủ được quốc tế công nhận của Yemen, có trụ sở ở Aden gần đó, đã đổ lỗi cho quân nổi dậy về vụ bắt giữ trong một tuyên bố được hãng thông tấn nhà nước của họ đăng tải.

Tuyên bố viết: “Chính phủ Yemen tiếp tục tố cáo các hành vi cướp biển hàng hải do lực lượng dân quân khủng bố Houthi thực hiện với sự hỗ trợ của chế độ Iran, vụ gần đây nhất là vụ cướp tàu Central Park”.

---

Triều Tiên tuyên bố phóng thêm vệ tinh, tăng cường quân sự ở biên giới 

27/11/2023 – Reuters 

Hôm 27/11, Triều Tiên cảnh báo họ sẽ tiếp tục thực hiện các quyền chủ quyền của mình, bao gồm cả việc phóng vệ tinh, trong khi quân đội của họ được cho là đang khôi phục một số đồn gác đã bị phá hủy ở biên giới với Hàn Quốc, theo Reuters.

Bộ Ngoại giao Triều Tiên cho biết việc phóng vệ tinh trinh sát vào tuần trước được thúc đẩy bởi sự cần thiết phải giám sát Hoa Kỳ và các đồng minh, thông tấn nhà nước Triều Tiên KCNA đưa tin.

“Đó là một cách hợp pháp và công bằng để thực hiện quyền tự vệ cũng như phản ứng triệt để và giám sát chính xác hành động quân sự nghiêm trọng của Mỹ và các nước ủng hộ”, KCNA cho biết.

Triều Tiên, quốc gia có trang bị vũ khí hạt nhân, đã phóng vệ tinh hôm 21/11, nói rằng vệ tinh này đã đi vào quỹ đạo thành công và đang truyền các bức ảnh, nhưng các quan chức quốc phòng và nhà phân tích Hàn Quốc cho biết khả năng của nó chưa được xác minh độc lập.

Vụ phóng này đã khiến Hàn Quốc đình chỉ một điều khoản quan trọng trong thỏa thuận quân sự liên Triều năm 2018 và nối lại hoạt động giám sát trên không gần biên giới.

Ngược lại, Triều Tiên tuyên bố không còn bị ràng buộc bởi thỏa thuận và sẽ triển khai vũ khí ở biên giới với Hàn Quốc.

Bộ Quốc phòng Hàn Quốc cho biết binh sĩ Triều Tiên đã được nhìn thấy có mang vũ khí hạng nặng vào biên giới Khu phi quân sự (DMZ) và thiết lập các trạm gác mà hai nước đã phá bỏ theo thỏa thuận.

Hàn Quốc ước tính Triều Tiên có khoảng 160 trạm gác dọc DMZ và Hàn Quốc có 60 trạm. Mỗi bên phá hủy 11 trạm trong số đó sau khi thỏa thuận quân sự được ký năm 2018 nhằm giảm căng thẳng leo thang và ngăn chặn các cuộc đụng độ quân sự.

Bộ Quốc phòng Hàn Quốc cho biết, kể từ hôm 24/11, các binh sĩ có vũ trang của Triều Tiên đã được phát hiện đang khôi phục các trạm gác bị hư ở một số địa điểm, trích dẫn các bức ảnh từ camera ở DMZ.

Họ cũng đang bố trí một thứ có vẻ là súng trường không giật – một loại vũ khí chống phương tiện di động hoặc pháo hạng nhẹ – tại một pháo đài, bộ cho biết, đồng thời trích dẫn một bức ảnh.

Lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong Un một lần nữa đến thăm trung tâm điều khiển của cơ quan vũ trụ ở Bình Nhưỡng vào sáng ngày 27/11 và xem những bức ảnh vệ tinh mới về căn cứ Không quân Anderson của Hoa Kỳ ở Guam và những nơi khác bao gồm cả Rome, KCNA đưa tin.

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol được báo cáo về các hoạt động mới nhất của Triều Tiên và ra lệnh sẵn sàng quân sự, văn phòng của ông cho biết.

Hoa Kỳ triệu tập một cuộc họp đột xuất của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc hôm 27/11 để thảo luận về vụ phóng vệ tinh của Triều Tiên.

Vào ngày 22/11, chín thành viên của Hội đồng Bảo an đã cùng với Hoa Kỳ đưa ra tuyên bố lên án vụ phóng vệ tinh của Triều Tiên vì sử dụng công nghệ tên lửa đạn đạo, gọi hành động này vi phạm nhiều nghị quyết của Hội đồng Bảo an.

Bộ Ngoại giao Triều Tiên cho biết tuyên bố này chỉ cho thấy Hội đồng Bảo an đã bị rối loạn chức năng như thế nào khi một số quốc gia thành viên mù quáng theo sau Mỹ trong việc đưa ra những tuyên bố vô nghĩa.

Hai trong số các thành viên thường trực có quyền phủ quyết là Trung Quốc và Nga đã từ chối tham gia bất kỳ biện pháp trừng phạt mới nào của Hội đồng Bảo an đối với Bình Nhưỡng mặc dù nước này vẫn tiếp tục thử nghiệm tên lửa đạn đạo ngày càng mạnh mẽ.

---

Bắc Kinh ngày càng lo ngại nội chiến tại Miến Điện lan sang Trung Quốc

Trọng Nghĩa /RFI – 27/11/2023

Vào lúc diễn ra các cuộc giao tranh giữa quân đội chính phủ Miến Điện với phiến quân thuộc một số sắc tộc thiểu số ở miền bắc giáp giới với Trung Quốc, Bắc Kinh hôm 25/11/2023 đã phát động một cuộc tập trận trên quy mô lớn nhằm bảo vệ lãnh thổ. Theo giới quan sát, động thái của Trung Quốc rõ ràng là nhằm đối phó với tình hình đang càng lúc càng xấu đi tại nước láng giềng, ngăn ngừa chiến tranh ở Miến Điện lan qua biên giới. 

Cảnh xe tải bị đốt tại vùng biên giới với Trung Quốc, gần thị xã Muse, bang Shan, ngày 23/11/2023. via REUTERS – VIDEO OBTAINED BY REUTERS 

Quân đội Trung Quốc không loan báo gì nhiều về thời gian hoặc số lượng binh sĩ tham gia cuộc tập trận, tuy nhiên theo giới quan sát, đây là một cuộc tập trận có quy mô lớn, được xác định là những cuộc “thao dượt giao tranh thực”, với mục tiêu được tuyên bố là “kiểm tra khả năng cơ động nhanh chóng, khả năng phong tỏa biên giới và khả năng tác chiến của lực lượng vũ trang”.

Trong một bài xã luận đăng hôm 26/11, tờ báo chính thức của quân đội Trung Quốc đã kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức tại Miến Điện  đồng thời khẳng định Bắc Kinh quyết tâm bảo vệ an ninh biên giới.

Ngoài việc tập trận để dự phòng bất trắc trên lãnh thổ của mình, Trung Quốc cũng tăng cường sức ép trên tập đoàn quân sự Miến Điện để tìm giải pháp ổn định tình hình. Đại sứ Trung Quốc tại Miến Điện hôm 24/11 vừa qua đã tiếp xúc với ngoại trưởng trong chính quyền quân sự Miến Điện cùng các quan chức quân sự ở thủ đô Naypyidaw để bàn về “quan hệ song phương” và đặc biệt về việc ổn định tình hình biên giới.

Trung Quốc cũng đã phải kêu gọi công dân của họ khẩn cấp rời khỏi miền bắc Miến Điện, bị chìm trong giao tranh kể từ cuối tháng 10.

Phản ứng lo ngại của Bắc Kinh cũng dễ hiểu vì Trung Quốc đã bắt đầu chịu tác hại trực tiếp từ cuộc nội chiến tại Miến Điện. Nổi bật nhất là sự kiện được truyền thông Nhà nước Miến Điện hôm 24/11 vừa qua loan báo, theo đó một đoàn xe tải bao gồm gần 260 chiếc chở hàng hóa từ Trung Quốc vào Miến Điện đã bốc cháy, khiến cho gần một nửa trong số này bị thiêu rụi.

Chính quyền Miến Điện dĩ nhiên đã cáo buộc phiến quân là thủ phạm, điều đã bị phe nổi dậy bác bỏ, nhưng thực tế rõ ràng là chiến sự bùng lên đã gây tổn hại cho trao đổi thương mại giữa Miến Điện và Trung Quốc mà một phần đáng kể đi qua khu vực này.

Tình hình được cho là sẽ xấu đi thêm cho Trung Quốc trong bối cảnh là cho đến nay, phiến quân liên tiếp chiếm được hàng chục vị trí quân sự cũng như một thành phố có tính chất chiến lược đối với giao thương giữa Miến Điện với Trung Quốc. Mới hôm qua, 26/11, một nhóm vũ trang thiểu số ở Miến Điện loan báo đã giành quyền kiểm soát thêm một cửa khẩu nằm trên biên giới nước này với Trung Quốc từ tay chính quyền quân sự.

Chiến sự trong vài tuần qua đã khiến quân đội Miến Điện mất đi nguồn thu thương mại từ gỗ, đá quý và vàng mà Trung Quốc mua. Một điều khác khiến Bắc Kinh lo ngại là làn sóng người tỵ nạn từ Miến Điện tràn sang Trung Quốc nếu tình hình xấu đi thêm, với tất cả những hậu quả xã hội kèm theo.

Trước mắt Trung Quốc đã bị buộc phải mở cửa khẩu tiếp nhận hàng trăm kiều dân nước ngoài bị kẹt ở miền bắc Miến Điện và tạo điều kiện giúp những người này hồi hương. Bộ Ngoại Giao Thái Lan ngày 26/11 cho biết là hơn 200 công dân nước này bị mắc kẹt do giao tranh gia tăng ở miền bắc Miến Điện đang được hồi hương qua ngả Trung Quốc.

---

‘Gã khổng lồ’ quản lý tài sản Zhongzhi của Trung Quốc bị điều tra hình sự

BBC News

27/11/2023

Zhongzhi đã cho những công ty phát triển bất động sản, đang chịu tác động từ cuộc khủng hoảng, vay hàng tỷ USD. Cảnh một dự án phát triển nhà ở cao cấp, bị bỏ giữa chừng trong quá trình xây dựng hơn 10 năm qua, gần sông Tiền Đường, tỉnh Chiết Giang (Trung Quốc) hồi tháng 7/2022

Giới chức Trung Quốc đang tiến hành điều tra nhằm vào một trong những ‘ngân hàng bóng tối’ lớn nhất Trung Quốc, tập đoàn đã cho các công ty bất động sản hàng đầu vay hàng tỷ USD.

Zhongzhi Enterprise Group (ZEG) có một nhánh quản lý tài sản, trong thời điểm đỉnh cao quản lý khối lượng giao dịch lên đến hơn một ngàn tỷ nhân dân tệ (139 tỷ USD).

Giới chức Trung Quốc nói họ đang điều tra cáo buộc “tội hình sự” nhằm vào tập đoàn này, trong một tuyên bố hồi cuối tuần rồi.

Động thái này diễn ra chỉ vài ngày sau tin tức ZEG đã tuyên bố vỡ nợ.

Tập đoàn này được cho đã báo với các nhà đầu tư trong một lá thư hồi tuần rồi rằng khoản nợ – lên đến 64 tỷ USD – đã vượt qua mức tài sản, hiện được ước tính vào khoảng 38 tỷ USD.

Trong khi giới chức nói họ đã “tiến hành các biện pháp cưỡng ép về mặt hình sự” nhằm vào “nhiều đối tượng tình nghi”, hiện vẫn chưa rõ những người này là ai, vai trò của họ trong công ty này là gì. Nhà sáng lập tập đoàn, tỷ phú Giải Trực Côn đã đột tử sau một cơn đau tim hồi năm 2021.

ZEG là một tập đoàn đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực ngân hàng ‘bóng tối’ (shadow banking) tại Trung Quốc, một thuật ngữ về một hệ thống những công ty cho vay, môi giới, và trung gian tín dụng nằm ngoài lĩnh vực ngân hàng truyền thống được quy định theo luật pháp. ‘Ngân hàng bóng tối’ không thuộc phạm vi giám sát của cơ quan chức năng, không chịu cùng các rủi ro, giới hạn vốn và tính thanh khoản như các ngân hàng truyền thống.

Ngành ‘ngân hàng bóng tối’ của Trung Quốc được định giá khoảng 3.000 tỷ USD. Lĩnh vực này cung cấp ‘mạch sống’ tài chính cho lĩnh vực tài sản của Trung Quốc. Một ngành nghề từng rất phát triển này đã bị tác động từ việc siết chặt tín dụng nghiêm trọng, khiến một vài tập đoàn lớn nhất đứng trên bờ vực sụp đổ tài chính.

“Trong một vài thập niên qua, Trung Quốc đã chạy theo loại bong bóng bất động sản này – và để tạo bong bóng này, hoặc giúp quốc gia này tăng tốc độ phát triển, lĩnh vực vày cần được cấp vốn. Vì vậy họ nhận được ngày càng nhiều tiền từ các nhà đầu tư cá nhân, mang lại một tỷ suất đầu tư rất, rất, rất cao. Và chuyện này có hiệu quả trong một khoảng thời gian bởi vì giá tài sản tăng lên và mọi người ai nấy đều hưởng lợi,” Andrew Collier, chuyên gia về ngân hàng ‘bóng tối’ từ Orient Capital Research nói.

Việc cho vay không chính thống này đã luôn tồn tại trong nền kinh tế Trung Quốc, nhưng lĩnh vực ngân hàng ‘bóng tối’ khởi sắc sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, khi nguồn tín dụng trở nên khan hiếm.

Trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc phát triển chậm lại và một cuộc khủng hoảng trong lĩnh vực bất động sản, ông Collier nói vấn đề tại ZEG có thể là khởi đầu cho một vấn đề khác lớn lao hơn: “Chuyện này sẽ lan rộng sang các hình thức ngân hàng ‘bóng tối’ khác và có khả năng lan đến những ngân hàng thật sự.”

Các công ty phát triển bất động sản đang gặp khó khăn của Trung Quốc đang gánh khoản nợ lên đến 30% lượng vốn của những ngân hàng Trung Quốc.

“Phải mất nhiều thời gian để đảo ngược tình hình,” ông Collier nói.

Những diễn biến mới nhất tại ZEG đã làm gia tăng các mối quan ngại về biến động sâu xa hơn tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, theo sau sự sụp đổ của tập đoàn phát triển bất động sản Evergrande và gần đây là bất ổn tài chính tại Country Garden.

Lĩnh vực bất động sản của Trung Quốc chiếm đến một phần ba sản lượng kinh tế, bao gồm nhà ở, dịch vụ cho thuê và trung gian, cũng như vật liệu xây dựng, và các ngành công nghiệp tạo ra sản phẩm được dùng trong các căn hộ.

Các chỉ số mới nhất cho thấy nền kinh tế Trung Quốc đã tăng trưởng 4,9% trong ba tháng từ tháng 7 đến tháng 9, chậm hơn quý trước đó, khi tốc độ phát