06.11.2021 8:03

Hoài Nguyễn – Thới Bình

(VNTB) – Tin tức về cựu bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến sẽ chịu kỷ luật Đảng, dọn đường việc đối mặt tù tội, với nhiều người thì đó cũng chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.

Phần 1: “Cáo trạng” của Ủy ban Kiểm tra Trung ương khóa XIII

Thông cáo báo chí Kỳ họp thứ tám của Ủy ban Kiểm tra Trung ương khóa XIII, phần “Xem xét kết quả kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Ban cán sự đảng Bộ Y tế nhiệm kỳ 2016 – 2021”, cho biết như sau (trích):

“Ban cán sự đảng Bộ Y tế đã vi phạm các nguyên tắc hoạt động của Đảng, Quy chế làm việc của Ban cán sự đảng; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, để Bộ Y tế, Cục Quản lý Dược, nhiều đơn vị, cơ sở khám chữa bệnh và cá nhân vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong công tác xây dựng, ban hành thể chế, chính sách; trong việc cấp phép nhập khẩu thuốc, thực hiện liên doanh liên kết, đấu thầu, mua sắm thuốc, trang thiết bị y tế và vật tư tiêu hao; để nhiều cán bộ, đảng viên bị kỷ luật, một số bị xử lý hình sự.

Những vi phạm nêu trên đã gây hậu quả nghiêm trọng, thất thoát, lãng phí tiền, tài sản của Nhà nước, thiệt hại cho Quỹ Bảo hiểm y tế, ảnh hưởng lớn đến chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bảo vệ và chăm sóc sức khỏe Nhân dân, gây bức xúc trong xã hội, ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức đảng và ngành Y tế.

Xét nội dung, tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm của Ban cán sự đảng Bộ Y tế, một số cá nhân và cấp ủy, tổ chức đảng liên quan; căn cứ quy định của Đảng về xử lý kỷ luật tổ chức đảng và đảng viên vi phạm:

Ủy ban Kiểm tra Trung ương quyết định thi hành kỷ luật:

– Cảnh cáo Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ Y tế nhiệm kỳ 2015-2020, Đảng ủy Cục Quản lý Dược nhiệm kỳ 2010-2015, Ban Thường vụ Đảng ủy Bệnh viện Bạch Mai nhiệm kỳ 2015-2020. Khiển trách Đảng ủy Cục Quản lý Dược nhiệm kỳ 2015-2020.

– Khai trừ ra khỏi Đảng các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai gồm: Nguyễn Quang Tuấn, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc, nguyên Giám đốc Bệnh viện Tim Hà Nội; Nguyễn Quốc Anh, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Giám đốc; Nguyễn Ngọc Hiền, nguyên Phó Bí thư Đảng ủy, nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện.

– Cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng đối với các đồng chí Nguyễn Minh Tuấn, Bí thư Chi bộ, Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế; Nguyễn Chiến Thắng, nguyên Bí thư Chi bộ, nguyên Giám đốc Ban Quản lý dự án công trình y tế trọng điểm kiêm Giám đốc Ban Quản lý dự án chuyên ngành xây dựng công trình y tế, Bộ Y tế.

– Khiển trách các đồng chí: Nguyễn Trường Sơn, Ủy viên Ban cán sự đảng, Thứ trưởng Bộ Y tế; Nguyễn Thế Thịnh, Bí thư Chi bộ, Cục trưởng Cục Quản lý Y, Dược cổ truyền; Vũ Tuấn Cường, Đảng ủy viên Bộ Y tế, Bí thư Đảng ủy, Cục trưởng Cục Quản lý Dược; Nguyễn Trí Dũng, Bí thư Chi bộ, Giám đốc Trung tâm mua sắm tập trung thuốc Quốc gia. 

Ủy ban Kiểm tra Trung ương đề nghị Bộ Chính trị, Ban Bí thư xem xét, thi hành kỷ luật Ban cán sự đảng Bộ Y tế nhiệm kỳ 2016 – 2021 và các đồng chí: Nguyễn Thị Kim Tiến, Trưởng Ban Bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán bộ Trung ương, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Ban cán sự đảng, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế; Trương Quốc Cường, Ủy viên Ban cán sự đảng, Thứ trưởng Bộ Y tế.

Ủy ban Kiểm tra Trung ương sẽ tiếp tục xem xét, xử lý kỷ luật một số tổ chức đảng và đảng viên có liên quan đến vi phạm, khuyết điểm đã nêu; đồng thời, yêu cầu Ban cán sự đảng, Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ Y tế chỉ đạo khắc phục các vi phạm, khuyết điểm, kiểm điểm trách nhiệm và xử lý kỷ luật đối với các tổ chức đảng, đảng viên khác có liên quan” (dừng trích).

Phần 2: Tham nhũng quyền lực?

Vào năm 2006, ông Trương Quốc Cường là Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế. Từ năm 2007, ông Cường là Cục trưởng Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế. Ngày 25-4-2013, ông Cường được Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến bổ nhiệm lại chức vụ Cục trưởng Cục Quản lý Dược Việt Nam.

Ngày 21 tháng 11 năm 2016, Thủ tướng Chính phủ bổ nhiệm ông Trương Quốc Cường, Cục trưởng Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế giữ chức vụ Thứ trưởng Bộ Y tế theo Quyết định 2258/QĐ-TTg.

Sau này, trong hồ sơ ở một vụ án cho biết ông Trương Quốc Cường khi còn trên cương vị là người đứng đầu Cục quản lý dược, nhận được các báo cáo về việc giá thuốc H-Capita của công ty VN Pharma có điểm bất thường, ông đã chỉ đạo việc thanh kiểm tra nội bộ và ký công văn kiến nghị gửi cho cơ quan công an để điều tra làm rõ vụ việc.

Tuy nhiên đến ngày 4-11-2021, ông Trương Quốc Cường bị bắt và bị khởi tố về việc có hành vi phạm trong vụ buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh mang nhãn mác Health 2000 Canada, liên quan đến vụ án “Nguyễn Minh Hùng, Võ Mạnh Cường cùng đồng phạm buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh mang nhãn mác Health 2000 Canada; thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng; lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ xảy ra tại TP.HCM, các tỉnh, thành phố khác và Cục Quản lý dược – Bộ Y tế”.

Kết quả lấy lời khai ông Trương Quốc Cường, Thứ trưởng Bộ Y tế (thời điểm năm 2014 là cục trưởng Cục Quản lý dược), trình bày:

Đối với các thông tin, tài liệu Cục Quản lý dược nhận được từ thời điểm 2014 chưa đủ cơ sở để dừng lưu hành các thuốc mang nhãn mác Health 2000, chưa đủ cơ sở đề nghi ngờ về nguồn gốc thuốc.

Với cương vị là cục trưởng, ông đã chỉ đạo đơn vị chức năng liên hệ, đề nghị phía Canada trả lời chính thức bằng văn bản để có căn cứ xử lý theo quy định pháp luật. Tuy nhiên phía Canada không có văn bản trả lời nên ông Cường đã chỉ đạo chuyển thông tin liên quan, đề nghị Cục An ninh chính trị nội bộ Bộ Công an phối hợp xác minh làm rõ theo quy chế phối hợp giữa Bộ Y tế và Bộ Công an.

Ngoài ra, trong khi chờ kết quả trả lời chính thức và kết quả xác minh, Cục Quản lý dược đã có văn bản đề nghị hải quan tạm dừng nhập khẩu đối với loại thuốc trên.

“Căn cứ kết quả điều tra và chứng cứ thu thập được đến nay chưa đủ căn cứ xác định sai phạm của Cục Quản lý dược trong việc không dừng lưu hành thuốc mang nhãn mác Health 2000 Canada tại thời điểm năm 2014” – kết luận đánh giá.

Đối với việc làm rõ trách nhiệm của lãnh đạo Bộ Y tế trong việc để các thuốc mang nhãn hiệu Health 2000 Canada được cấp số đăng ký lưu hành và cấp quota nhập khẩu vào Việt Nam, kết quả điều tra xác định: Ông Cao Minh Quang, cựu thứ trưởng, với vai trò là chủ tịch Hội đồng xét duyệt thuốc, người quyết định cuối cùng việc cấp số đăng ký thuốc, có trách nhiệm liên đới trong việc để 2 loại thuốc được cấp số không đúng quy định.

Tuy nhiên căn cứ kết quả điều tra đến nay chưa đủ căn cứ xử lý hình sự đối với ông Cao Minh Quang.

Trong giới chăn nuôi heo thì tên tuổi của ông Trương Quốc Cường rất là quen thuộc, với việc ông chấp nhận cấp quota nhập khẩu với số lượng cực lớn salbutamol vào Việt Nam.

Số là từ năm 2002, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã cấm sản xuất, nhập khẩu, lưu thông và sử dụng một số hóa chất, kích thích tố trong đó có clenbuterol, salbutamol và cấm sử dụng trong chăn nuôi.

Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi Việt Nam cũng yêu cầu các doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi không sử dụng các chất nằm trong danh mục cấm trên. Theo đó, clenbuterol, salbutamol là hai hóa chất dùng sản xuất thuốc điều trị hen suyễn, điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, nhưng ở Việt Nam, lại thường được trộn vào thức ăn gia súc, gia cầm cho động vật lớn nhanh, tỉ lệ nạc cao hơn, màu sắc thịt đỏ hơn.

Người ăn thịt heo nuôi bằng 2 chất trên sẽ có nguy cơ bị ngộ độc và tích lũy trong cơ thể gây bệnh, ảnh hưởng đến tim mạch và trí tuệ, biến chứng ung thư thậm chí, gây tử vong.

Tuy nhiên sau 9 tháng tạm dừng vì bị lạm dụng làm chất tạo nạc trong chăn nuôi, nguyên liệu salbutamol đã được Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cho phép nhập lại để làm thuốc, nhằm tránh tình trạng khan hiếm nguyên liệu sản xuất thuốc chữa bệnh. Thông tin này được đại diện Cục Quản lý Dược khẳng định vào chiều 25-8-2016, sau khi đã có văn bản gửi Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (C49) –Bộ Công an, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, và Tổng cục Hải quan thông báo về việc trên.

Trước đó, Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm về môi trường cho biết, năm 2015 có trên 20 doanh nghiệp nhập khẩu 9.140 kg salbutamol về Việt Nam.

Nhưng trong đó có trên 6 tấn đã được bán ra thị trường và khoảng 3 tấn còn nằm trong kho của các doanh nghiệp, nhưng chỉ có 10 kg được sử dụng đúng quy định để sản xuất dược phẩm, số lớn còn lại đã bị sử dụng không đúng mục đích, khi bị lạm dụng làm thành chất tạo nạc trong chăn nuôi.

Người ký cấp hạn ngạch nhập khẩu gần cả chục tấn salbutamol về Việt Nam đó chính là ông Trương Quốc Cường, khi ấy là Cục trưởng Cục Quản lý dược.

Một nguồn tin cho hay, 1 kg chất cấm salbutamol nhập khẩu chính ngạch thời điểm đó chỉ có giá 1,5 – 1,6 triệu đồng, nhưng đã bị đẩy lên đến 15 triệu đồng/kg khi được tuồn ra ngoài bán trái phép cho người chăn nuôi.

Công tâm mà nói, lúc công luận phản ứng vụ cấp hạn ngạch này, ông Trương Quốc Cường có giải thích như sau (trích):

“Cuối năm 2015, các cơ quan chức năng phát hiện salbutamol được sử dụng trong thức ăn chăn nuôi gia súc. Sau khi căn cứ vào số lượng thuốc thành phẩm còn tồn của các đơn vị sản xuất thuốc trong nước, để tránh hiện tượng sử dụng nguyên liệu làm thuốc sai mục đích, Cục Quản lý Dược đã có văn bản tạm ngừng nhập khẩu nguyên liệu Salbutamol đồng thời phối hợp với Bộ Công an, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để thực hiện hậu kiểm, chấn chỉnh hoạt động kinh doanh nguyên liệu làm thuốc salbutamol.

Sau khi rà soát, chấn chỉnh, các doanh nghiệp sản xuất thuốc, bán buôn nguyên liệu làm thuốc đã triệt để thực hiện nghiêm túc đúng các quy định của ngành y tế trong sản xuất, kinh doanh loại nguyên liệu nói trên.

Hiện nay, một số cơ sở khám, chữa bệnh đã xảy ra tình trạng thiếu thuốc salbutamol để điều trị, tổ chức đấu thầu. Cục Quản lý Dược nhận được đề nghị của một số cơ sở sản xuất xin nhập khẩu nguyên liệu salbutamol để sản xuất thuốc phục vụ nhu cầu chữa bệnh của nhân dân. Công ty Cổ phần dược Vacopharm và Công ty cổ phần Dược phẩm Trung ương 1 đã trúng thầu cung ứng salbutamol 2mg, 4mg do các công ty trên sản xuất ở nhiều bệnh viện trong cả nước.

Căn cứ vào báo cáo nhu cầu của các công ty trên, Cục Quản lý Dược đã cấp phép cho 2 đơn vị trên nhập khẩu Salbutamol với số lượng tối thiểu, mỗi đơn vị 50 kg để kịp thời sản xuất thuốc đáp ứng nhu cầu điều trị của nhân dân như đã thông báo rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng”.

Tuy nhiên với giới thạo tin hậu trường y tế, thì tất cả câu chuyện ở trên cùng lắm là đi tìm một thế thân kiểu Lê Lai, bởi nói thẳng ra rằng nếu phải mổ xẻ khối u tham nhũng quyền lực ở Bộ Y tế, cần phải nhắc đến cái tên Nguyễn Quốc Triệu…

Hồ sơ Ổ tham nhũng ở Bộ Y tế Việt Nam? (phần 3)

08.11.2021 5:53

Hoài Nguyễn – Thới Bình

(VNTB) – Tin tức về cựu bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến sẽ chịu kỷ luật Đảng, dọn đường việc đối mặt tù tội, với nhiều người thì đó cũng chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.

Phần 3: Mới chỉ là phần nổi của tảng băng!

Thời gian xảy ra những vụ việc được nêu ở hai phần đầu của loạt bài này, thì người đứng đầu Bộ Y tế là bà Nguyễn Thị Kim Tiến. Thế nhưng giới thạo tin hậu trường Ba Đình lại cho rằng rất có thể đầu dây mối nhợ cần tháo gút là cựu Thứ trưởng Y tế Cao Minh Quang và tiền nhiệm của bà Nguyễn Thị Kim Tiến là ông Nguyễn Quốc Triệu – người từng ngồi ghế Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội từ năm 2004 – 2007, Giám đốc Sở Y tế Hà Nội từ năm 1994 – 1999, và Bộ trưởng Y tế từ tháng 8-2007 đến tháng 8-2011.

Ông Nguyễn Quốc Triệu nghỉ hưu ở tuổi 69 vào ngày 21 tháng 6 năm 2019. Vợ của ông là bác sĩ Trần Thúy Hạnh, nguyên Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, Hiệu trưởng trường Cao đẳng Y tế Bạch Mai.

Một chút về cựu Thứ trưởng Y tế Cao Minh Quang.

Ông Cao Minh Quang được bổ nhiệm Thứ trưởng Bộ Y tế lần đầu từ tháng 2-2007. Sau khi được bổ nhiệm làm Thứ trưởng Bộ Y tế, ông Quang đã được giao phụ trách nhiều lĩnh vực như: an toàn vệ sinh thực phẩm, dược, thanh tra, đổi mới doanh nghiệp, phòng chống tham nhũng… Đến giữa tháng 12-2012, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định không bổ nhiệm lại chức vụ Thứ trưởng Bộ Y tế đối với ông Cao Minh Quang. Sau đó, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã điều chuyển ông Cao Minh Quang về làm chuyên viên Viện Dược liệu (Bộ Y tế) từ ngày 25-1-2013.

Một câu chuyện cũ.

Ngày 23-8-2012, trong cuộc họp với Sở Y tế Hà Nội và đại diện Cục Quản lý Dược về một số vấn đề liên quan đến việc cấp phép kinh doanh thuốc cho các doanh nghiệp tại chợ tân dược, ông Cao Minh Quang đã chỉ đạo Sở Y tế Hà Nội cần phải cấp phép cho các doanh nghiệp dược kinh doanh tại 148 Giảng Võ trong thời gian tới.

Trước đó, Vụ Pháp chế, Bộ Y tế khẳng định: Điều 8 của Thông tư 48 quy định thời hạn hiệu lực của giấy chứng nhận “Thực hành tốt phân phối thuốc” là 3 năm; điều 29 Nghị định 79 quy định giá trị, thời hạn của giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh thuốc là 5 năm và thời gian gia hạn là 5 năm.

Như vậy, việc cấp giấy chứng nhận GDP là cơ sở để cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh, không có quy định việc cấp phép tạm thời, cũng như quy định thời hạn hiệu lực của giấy phép dưới 3 năm hoặc 5 năm.

Và khi ấy đại diện Bộ Y tế cho rằng: “Thời gian mà Trung tâm Hội trợ triển lãm Việt Nam cho các cơ sở bán buôn thuốc thuê hiện nay sẽ đủ thời hạn để cấp giấy chứng nhận GDP (thực hành tốt phân phối thuốc) nhưng không đủ thời hạn để cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh thuốc. Mục đích sử dụng đất của Trung tâm này là phục vụ các hoạt động triển lãm, không được cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân khác thuê để sử dụng trái mục đích trên…”.

Tuy nhiên ở lúc đó, Thứ trưởng Bộ Y tế Cao Minh Quang cho rằng, “Không có hợp đồng thuê đất không quan trọng. Quan điểm của tôi là phải tạo cho thị trường dòng chảy liên tục, không có chuyện đắp đập be bờ cho đến khi Bộ Y tế ban hành các văn bản pháp quy về trung tâm phân phối.

Việc không có hợp đồng thuê đất thì không quan trọng, bởi thông tư 02 và 08 quy định không cần cung cấp hồ sơ thuê đất, vẫn cấp GDP cho đơn vị kinh doanh dược có điều kiện và đủ khả năng, vẫn cấp chứng chỉ kinh doanh dược.

Luật Dược và thông tư 02 hoàn toàn không bị chi phối bởi bất kỳ quy định nào của các ngành khác”…

Hồ sơ vụ việc cho biết, trong hợp đồng giữa Trung tâm Hội chợ Triển lãm Việt Nam với Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội được ký năm 1999 về việc thuê 6682,5m2 đất nằm trong tổng số 68.380m2 đất mà Trung tâm Triển lãm quản lý (Trung tâm Dược tọa lạc tại đây) cũng có nội dung: “Trong thời gian thực hiện hợp đồng, bên thuê đất không được chuyển giao quyền sử dụng khu đất cho tổ chức hoặc cá nhân dưới bất kỳ hình thức nào khi chưa được cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước cho phép”.

Tuy nhiên không rõ thế lực nào chống lưng, Trung tâm Dược vẫn ký hàng trăm hợp đồng cho thuê mặt bằng với các tiểu thương kinh doanh thuốc hình thành nên chợ tân dược tại đây…

Ở phần tạm kết của loạt hồ sơ này, nhóm tác giả sẽ dừng lại ở cựu Thứ trưởng Y tế Cao Minh Quang.

(Xem tiếp phần 4)

Việt Nam Thời Báo