Đồng Tâm Cứu Nước

Tháng 5 năm 1955

Gertrude Samuels National Geographic

Nguồn: Gertrude Samuels, Passage to Freedom in Viet Nam, The National Geographic Magazine, June 1955, các trang 858-874.

Ngô Bắc dịch và giới thiệu

(more…)

Quê Hương tổng hợp

---

Cambodia bắt đầu xây dựng đường cao tốc nối liền với Việt Nam do Trung Quốc đầu tư 

Aldgra Fredly 

Cambodia đã bắt đầu xây dựng đường cao tốc thứ hai do một công ty Trung Quốc đầu tư, nối thủ đô Phnom Penh với thành phố Bavet ở biên giới phía đông giáp với Việt Nam. 

Hôm 07/06, Thủ tướng Cambodia Hun Sen đã chủ trì lễ động thổ xây dựng đường cao tốc Phnom Penh-Bavet, tuyến đường thứ hai sau khi đường cao tốc Phnom Penh-Sihanoukville — cũng do Trung Quốc đầu tư — được thông xe hồi năm ngoái. 

---

(more…)

Quốc Phương, cộng tác viên RFA Tiếng Việt từ London

22/6/2023

Tổng thống Hàn Quốc trong chuyến thăm Paris hôm 21/6/2023 

Reuters 

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol đến Hà Nội hôm thứ năm, trong chuyến thăm cấp nhà nước kéo dài ba ngày từ 22-24/6/2023, tập trung vào việc mở rộng hợp tác kinh tế với quốc gia Đông Nam Á này, thời báo Hàn Quốc Korea Times dẫn nguồn từ hãng tin Yonhap, hôm 22/6/2023, cho hay.

(more…)

Lynn Huỳnh/VNTB – 21/6/2023 –  

(more…)

21/6/2023

Một phần trang công báo Bulletin Officiel de la Cochinchine Française, số thứ tự 189 năm 1869, đăng Quyết định cử ông Trương Vĩnh Ký phụ trách ban biên tập Gia Định Báo. Ảnh: Phan Đăng Thanh.

(more…)

Quốc Phương, cộng tác viên RFA Tiếng Việt từ London
20/6/2023

Một phụ nữ ở Hà Nội đọc tin tức trên tờ Tiền Phong tại sạp báo của bà (Hình minh họa) 

AFP 

(more…)

Quê Hương tổng hợp

Hơn 60 tổ chức nhân quyền kêu gọi Obama thúc giục VN trả tự do cho bà Minh Hồng

BBC News

Hôm 20/6/2023, sáu mươi lăm tổ chức nhân quyền và môi trường đã công bố một bức thư ngỏ gửi tới cựu Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama, yêu cầu ông công khai kêu gọi chính phủ Việt Nam trả tự do vô điều kiện cho nhà hoạt động khí hậu và học giả của Quỹ Obama, Hoàng Thị Minh Hồng. 

(more…)

Hoàng Anh – Thoibao.de (Tổng hợp)

21/6/2023

(more…)

By thoisu 02 , June 20, 2023 0 Comments

Đào Hiếu Thảo – Hình: Nhất Hùng

Lễ tưởng niệm năm thứ 93 Ngày Tang Yên Báy do Thành Đảng Bộ Việt Nam Quốc Dân Đảng Vùng Hoa Thịnh Đốn  tổ chức trang trọng vào ngày thứ bảy 17 tháng 6 năm 2023 tại Phòng Đọc Sách Cô Giang, thành phố Falls Church, Virginia với sự hiên diện của các Đại Diện Cộng Đồng, Liên Hội Cựu Chiến Sĩ, Hội Đoàn Quốc Gia, Cơ Quan Truyền Thông-Báo Chí và Gia Đình Việt Quốc.

Bàn thờ các Vị Tiên Liệt Việt Nam Quốc Dân Đảng

(more…)

19/6/2023 

(Hình: Trích xuất từ VnExpress.net) 

Ai cũng biết những vấn đề tôn giáo, sắc tộc và đất đai là nguồn cơn của những bất ổn đối với Tây Nguyên. Vậy đây cũng là thời điểm để chính quyền nhìn lại và thực thi một số giải pháp quan trọng để đem lại thịnh vượng cho vùng Cao nguyên Trung phần và cho cả Việt Nam. 

---

Chiến tranh và bạo lực cách mạng 

(more…)

By thoisu 02 , June 20, 2023 – 20/6/2023 

VOA Tiếng Việt 

Khi được hỏi về việc ba luật sư nhân quyền Việt Nam Đặng Đình Mạnh, Nguyễn Văn Miếng, và Đào Kim Lân đến Mỹ hôm 16/6 giữa lúc các ông đang bị công an truy tìm, Bộ Ngoại giao Mỹ nói với VOA rằng chính quyền Việt Nam chớ nên trả thù các luật sư.

(more…)

Động cơ của các cuộc tấn công phối hợp vào hai trụ sở xã ở tỉnh Đắk Lắk vẫn chưa rõ ràng.

Sebastian StrangioNgày 19 tháng 6 năm 2023   – Diplomat

Lực lượng an ninh Việt Nam đã bắt giữ hơn 50 người ở vùng Tây Nguyên, những người mà họ cho là có liên quan đến các vụ tấn công chết người vào hai trụ sở xã ở tỉnh Đắk Lắk vào tuần trước. Vụ tấn công xảy ra vào rạng sáng ngày 11/6 tại huyện Cư Kuin khiến 9 người thiệt mạng, trong đó có 4 công an, 2 cán bộ xã và 3 dân thường.

(more…)

Hoàng Long /VOA – 19/6/2023

Bà Trương Thị Túy Ngọc, tên tiếng Anh là Mary Truong, hiện là giám đốc điều hành một cơ quan đặc trách người tị nạn và di dân của chính quyền tiểu bang Massachusetts ở miền đông Hoa Kỳ, chuyên hỗ trợ những người này thích nghi với cuộc sống tái định cư và quá trình nhập tịch. 

(more…)

Thày giáo Vi Kha Hoàng

17/6/2023

“con-người” – Việt ngữ đã chỉ rõ trong chúng ta đều có hai phần: con (animal) và Người (human). Các bài học văn hóa, đạo đức từ thời thơ ấu luôn luôn đi cùng câu “học-hành để nên Người”. Tức là xuyên suốt cuộc sống, chúng ta cố gắng sống sao cho phần Người chiến thắng phần con; đó là chúng ta đã “nên Người” – “thành Người” – thành Nhân, và đó chính là ý nghĩa của câu nói để đời của anh hùng Nguyễn Thái Học: “không thành công cũng thành Nhân”

(more…)

Thanh Phương /RFI – 19/6/2023

Tình trạng nắng nóng và hạn hán kéo dài từ nhiều tuần qua, nhất là ở miền bắc Việt Nam, đang gây rất nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các nhà đầu tư nước ngoài, trong nhiều lĩnh vực từ điện tử, xe hơi cho đến dệt may.  

Ảnh tư liệu chụp ngày 24/10/2017: Công nhân tại một nhà máy ở tỉnh Nam Định, Việt Nam. AP – Hau Dinh 

(more…)

Quê Hương tổng hợp

Vinfast lỗ 599 triệu đô la trước đợt niêm yết SPAC ở Mỹ 

 (Bloomberg) – Khoản lỗ ròng của VinFast đã tăng lên 14,1 nghìn tỷ đồng (599 triệu USD) trong quý đầu tiên trước nỗ lực niêm yết cổ phiếu tại Mỹ của hãng sản xuất xe điện Việt Nam trong năm nay.

(more…)

17/6/2023

(more…)

Cuộc phỏng vấn được thực hiện với Hòa thượng Thích Không Tánh, Phó Viện Trưởng Hội Đồng Điều Hành của Tăng Đoàn Giáo Hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất, Đồng Chủ Tịch Hội Đồng Liên Tôn Việt Nam, Đồng Chủ Tịch Hội Đồng Liên Kết Quốc Nội Hải Ngoại Việt Nam, Trụ Trì Chùa Liên Trì ở Quận 2 SàiGòn (ngày 8/9/2016 Chùa Liên Trì đã bị nhà nước cưỡng chế, san bằng, phá bỏ mà không bồi hoàn thỏa đáng. Bản thân Hòa thượng Thích Không Tánh từ năm 1977 đến nay đã bị nhà nước cộng sản giam cầm 3 lần, tổng cộng 15 năm tù) 

(more…)

Quê Hương tổng hợp

---

Campuchia thắt chặt an ninh biên giới sau vụ nổ súng ở Đăk Lăk

Ngọc Lan tổng hợp /VNTB

Việt Nam điều xe tăng, máy bay trực thăng tới Tây Nguyên

Người Thượng Thiên chúa giáo ‘bị phong toả’ 

Căng thẳng gia tăng ở Tây Nguyên sau khi lực lượng an ninh được cho là đã triển khai xe tăng và máy bay trực thăng để trấn áp một cuộc nổi dậy và biểu tình của các nhóm dân tộc thiểu số.

Ít nhất chín người đã thiệt mạng và 39 người bị giam giữ do tình trạng bất ổn ở tỉnh Đắk Lắk. Truyền thông Việt Nam đưa tin khoảng 40 người mặc áo rằn ri đã tấn công hai đồn công an xã Ea Tiêu và Ea Ktur vào ngày 11/6.

Trong số những người thiệt mạng có 4 công an, 2 cán bộ xã và 3 người dân ngoài ra còn có hai công an khác bị thương nặng. Cơ quan chức năng đang tiếp tục truy tìm thêm những người nghi có liên quan.

“Các hoạt động quân sự lớn hiện đang diễn ra ở Tây Nguyên khi xe tăng và máy bay trực thăng được điều đến để đàn áp,” một nguồn tin chính thức cho biết.

“Tôi đã được báo cáo về các vụ nổ súng cũng như các vụ tấn công đồn công an và quân đội báo cáo cho tôi và toàn bộ Tây Nguyên đang bị phong tỏa,” ông nói thêm.

Tây Nguyên chủ yếu là nơi sinh sống của người Thượng,  với  hàng chục nhóm bản địa phần lớn theo đạo Thiên chúa, nhiều người trong số họ là người Công giáo từng chiến đấu bên cạnh người Mỹ trong Chiến tranh Việt Nam.

Trong nhiều năm, người Thượng đã tố cáo những chính sách đàn áp của Đảng Cộng sản Việt Nam, chính quyền đã hạn chế quyền tự do tôn giáo và tịch thu đất đai của họ.

Lực lượng an ninh “đã bắt giữ, đánh đập, tra tấn chúng tôi. Họ đã phá hủy nhà cửa của chúng tôi. Họ đã phá hủy các nhà thờ của chúng tôi,” người Thượng trong nước cho biết trong một tuyên bố vào Chủ nhật.

Không ủng hộ bạo lực 

“Những nỗ lực có chủ ý của Việt Nam nhằm cô lập và tách biệt những vùng cao nguyên này và người dân của họ khỏi mọi liên hệ với cộng đồng quốc tế là một phần nguyên nhân dẫn đến những vụ việc như thế này,” Phil Robertson, phó giám đốc Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Châu Á, phát biểu hôm thứ Hai.

Ông giải thích: “Đằng sau bức màn bí mật của Việt Nam đối với vùng cao nguyên, chính quyền vi phạm nghiêm trọng các quyền, phủ nhận quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng, chiếm đoạt đất đai của người dân bản địa và cố gắng cưỡng bức đồng hóa họ vào nền văn hóa, ngôn ngữ và xã hội Kinh đang áp đảo.

“Mặc dù Tổ chức Theo dõi Nhân quyền không bao giờ ủng hộ bạo lực, nhưng cũng dễ hiểu tại sao người dân địa phương tức giận với chính phủ Việt Nam và các chính sách đàn áp của họ,” Robertson nói thêm.

Ngay từ đầu, các tổ chức tôn giáo và dân sự đại diện cho các dân tộc thiểu số trong khu vực đã phản ứng với vụ việc và tuyên bố rằng họ không tham gia vào các cuộc tấn công vũ trang.

Nhóm Người Thượng Vì Công Lý, với những người sáng lập là những người tị nạn chính trị ở Thái Lan và Hoa Kỳ, nhấn mạnh rằng họ không liên quan đến bạo lực và bày tỏ lo ngại về cuộc bạo loạn có vũ trang, có nguy cơ làm thất bại những nỗ lực ủng hộ tự do tôn giáo cho đến nay ở Việt Nam.

Theo một số người, những người tham gia tấn công thuộc nhóm lính đánh thuê.

Nhiều người Thượng Degar lẫn lộn về các sự kiện gần đây, theo Linh mục Nguyễn Công Chính, người đồng sáng lập Hội thánh Tin lành Đấng Christ có trụ sở tại Hoa Kỳ. Nói với Đài Á Châu Tự Do, ông Chính  không tin việc người dân địa phương có thể thành lập một nhóm vũ trang gồm 30-40 người.

Truyền hình nhà nước Việt Nam đã phát sóng một cuộc phỏng vấn với một chiến binh bị cáo buộc tham gia, người này nói rằng anh ta được lệnh “thấy ai thì bắn đó” và được hứa hẹn là sẽ ” giàu lên”.

Trong một tuyên bố, các cơ quan chính phủ kêu gọi mọi người “không đăng hoặc chia sẻ thông tin liên quan chưa được xác minh”. Trên thực tế, năm người đã bị phạt vì phát tán “thông tin sai lệch” trên mạng xã hội.

Campuchia tăng cường an ninh biên giới sau các cuộc tấn công vào đồn công an ở  Việt Nam

Trong khi đó, chính quyền Campuchia đã cho tăng thêm cảnh sát ở biên giới.

Thủ tướng Hun Sen cảnh báo rằng không được lơ là an ninh quốc gia, điều một phó tổng Cảnh sát Quốc gia đã đến thăm vùng đông bắc Campuchia để theo dõi tình hình biên giới Campuchia-Việt Nam.

Ông Hun Sen đã đưa ra lời nhắc nhở đặc biệt là sau các vụ tấn công gây chết người gần đây trong cuộc họp ngày 13 tháng 6 với gần 20.000 công nhân từ 11 nhà máy ở quận Por Sen Chey của thủ đô Phnom Penh.

“Việt Nam đang có vấn đề an ninh, và chúng ta phải cẩn thận để nó không lan sang nước mình. Chúng ta không thể lơ là an ninh quốc gia.” 

Chúng ta cần giữ liên lạc với phía Việt Nam để bảo vệ an ninh và phải làm mọi cách để không gây xung đột với Việt Nam.“

Ông cho biết thêm, Phó Tổng Cảnh sát Quốc gia Chhay Sinarith đã được cử đến tỉnh Mondulkiri để xử lý tình hình và tổ chức hợp tác an ninh biên giới Campuchia-Việt Nam.

Tổng thư ký Học viện Hoàng gia Campuchia Yang Peou nói rằng việc duy trì an ninh và trật tự công cộng là rất quan trọng đối với sự phát triển của quốc gia, vì trật tự công cộng suy giảm có thể dẫn đến bất ổn xã hội.

“Hợp tác an ninh với các nước láng giềng là cần thiết, bởi vì là láng giềng, chúng ta không thể tránh né nhau. Tất cả các vấn đề nên được giải quyết cùng nhau, trên tinh thần hữu nghị,” ông nói.

Ông Peou nói thêm rằng không thể dung thứ tình trạng mất an ninh dọc biên giới, vì nó có thể đe dọa sự ổn định xã hội và sự hài hòa của người dân cả hai quốc gia.

---

Nhà đầu tư Thái Lan chính thức ngừng triển khai dự án Nhiệt điện 2,3 tỷ USD tại Việt Nam

Một nhà máy nhiệt điện tại Khu kinh tế Vũng Áng. (Ảnh: vietnamfinance.vn) 

Công ty Điện lực quốc tế Thái Lan (EGATi) đã có văn bản gửi Bộ Công thương Việt Nam về việc ngừng tiếp tục triển khai dự án Nhà máy Nhiệt điện trị giá 2,3 tỷ USD (theo hình thức BOT) ở tỉnh Quảng Trị.

Thông tin từ Ban Quản lý Khu Kinh tế tỉnh Quảng Trị, Công ty Điện lực quốc tế Thái Lan (EGATi) đã có văn bản gửi Bộ Công thương Việt Nam, cho biết EGATi chính thức rút khỏi dự án và không tiếp tục đầu tư triển khai Nhà máy Nhiệt điện có công suất 1.200 MW ở tỉnh Quảng Trị.

Theo thiết kế, nhà máy gồm 2 tổ máy, công suất mỗi tổ máy 660 MW với tổng vốn đầu tư hơn 55.090 tỷ đồng, tương đương khoảng 2,3 tỷ USD.

Được biết, dự án trên có công suất 1.200 MW (công suất thô 1.320MW), được Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho Công ty điện lực quốc tế Thái Lan làm chủ đầu tư, và triển khai theo hình thức BOT vào năm 2013.

Sau khi dự án được phê duyệt, địa phương đã thỏa thuận hướng tuyến, Tổng Công ty điện lực hoàn thành lập dự án đầu tư xây dựng tuyến đường dây điện 500kv phục vụ cho nhà máy nhiệt điện.

Từ năm 2013 đến nay, khoảng 400 hộ dân với hàng nghìn nhân khẩu trong vùng dự án chờ đợi được đền bù để vào khu tái định cư. Khi nghe thông tin dự án ngừng triển khai, người dân có phần thất vọng và hoang mang vì ở lại không được, đi cũng không xong, theo báo Lao Động.

Quảng Trị đã thực hiện đầu tư xây dựng hoàn thành dự án Khu tái định cư Hải Khê và đường vào khu tái định cư (giai đoạn 1) cho khoảng 500 hộ dân, với kinh phí đã thực hiện gần 250 tỷ đồng từ nguồn ngân sách nhà nước.

Tuấn Minh

EVN ‘thí xe cứu tướng’

---

EVN cách chức giám đốc Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia

Lê Thiệt /SGN

Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia trực thuộc EVN – Ảnh: EVN 

Trước phản ứng “giận dữ” của dư luận và ý kiến của nhiều đại biểu quốc hội về trách nhiệm của EVN về nhiều vấn đề, ông Phạm Minh Chính, Thủ tướng Chính phủ, đã chỉ đạo Bộ Công thương thành lập đoàn thanh tra những khuất tất tại Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).

Dư luận có vẻ không đồng tình với quyết định này. Họ cho rằng để Bộ Công thương thanh tra EVN chẳng khác gì để “thằng cha” xem “thằng con” có làm gì sai không, rồi báo lại với “thằng ông nội”.

Cuối cùng cả gia đình “đóng cửa dạy nhau”.

Ông Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Công thương, trong vai “thằng cha” một mặt nói sẽ “thanh tra quyết liệt ‘thằng con’ EVN”, một mặt nói đoàn thanh tra phải làm “theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền” khiến dư luận nghi ngờ về tính minh bạch của cuộc thanh tra này.

Ông Nguyễn Đức Ninh, Giám đốc Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia, vừa bị cách chức – Ảnh: Dân Trí 

Do không tin về tình minh bạch của cuộc thanh tra, nên với quyết định của ông Trần Đình Nhân, Tổng giám đốc EVN, về việc “tạm đình chỉ chức vụ” ông Nguyễn Đức Ninh, Giám đốc Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia, được dư luận đánh giá là “thí xe cứu tướng”.

“Tạm đình chỉ chức vụ” dùng ở đây không hẳn là tạm thời, mà chỉ là cách dùng từ cho nhẹ đi thay vì chính thức “cách chức”.

Dư luận đặt câu hỏi, “ông Ninh đã làm gì sai mà bị cách chức? Đáng lý người bị cách chức là ông Nhân mới đúng”.

Ông Ninh được bổ nhiệm chức vụ Giám đốc Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia từ ngày 24 Tháng Hai 2020, ông Ninh có 23 năm công tác tại trung tâm này. Với kinh nghiệm làm việc như thế, ông Ninh không thể không biết quyết định cắt điện đột ngột trên diện rộng là “vi phạm an ninh quốc gia”. Do đó, điều này còn nhiều điều bí ẩn bên trong, nên việc ông Ninh bất ngờ bị cách chức làm dấy lên nhiều đồn đoán.

Biếm họa: DAD 

Trên mạng xã hội, tài khoản Vũ Đức Cảnh viết: “Phải đình chỉ Tổng Giám đốc Tập đoàn. Chứ giám đốc trung tâm điều độ thì ích gì. Không có đủ điện thì trung tâm điều độ họ vẽ ra thêm điện để điều độ cho đủ được sao?”

Tài khoản Dao Dang cũng viết: “Thật là trò hề! Không có đủ nguồn điện thì làm sao có để phân phối? Lỗi thiếu điện phải là lỗi ít nhất là từ EVN và bộ Công thương”.

Chuyện có thực sự thiếu điện hay không là điều cần phải điều tra, bởi không ai tin lời giải thích của lãnh đạo EVN nữa. Trước khi cúp điện bừa bãi tại Hà Nội và nhiều tỉnh thành, lãnh đạo EVN giải tích vòng vo nào là quá tải do người dân sử dụng nhiều quá, thủy điện cạn nước, hư máy biến áp, v.v… Thế nhưng, đến khi có tin bị thanh tra, họ trở mặt nói rằng không lo thiếu điện vì điện sẽ được bổ sung từ nhiệt điện Nghi Sơn và Thái Bình, dù trước đó họ nói điều này là không thể vì hai nơi này hiện đang được sửa chữa do hư hỏng. Nhờ thanh tra nên “đùng một cái” hai nhà máy phát điện này được chữa xong ngay!

Việc giải thích theo kiểu “lươn lẹo” của EVN khiến nhiều người nghĩ EVN đang sử dụng người dân như một thứ “con tin” để “làm giá với chính phủ”, thậm chí có người còn nói đến kịch bản, EVN và “nhóm lợi ích” của họ còn muốn thay cả ông Chính để đưa người của họ vào thế chỗ. Nhân vật được mạng xã hội nhắc đến là ông Trần Hồng Hà, hiện là Phó thủ tướng (?!)

Cuối cùng, chuyện thanh tra EVN cũng chỉ là một vở hài kịch dở hơi, và “nhạt như nước ốc”. Chẳng ai cười được, mà chỉ muốn… khóc!

---

Hoàng Linh – Chiếc hộp Pandora 

Thủ tướng đã đúng khi chọn thanh tra trung tâm điều độ hệ thống điện quốc gia.

Ngay trong những ngày đầu tiên tiến hành thanh tra, giám đốc trung tâm điều độ hệ thống điện quốc gia đã bị tạm đình chỉ công tác.

Nhiều anh chị nói vui rằng đây là động tác xoa dịu dư luận kiểu « Tào Tháo mượn đầu Vương Hậu » hay « Nhưng không chết chàng trai bán phở, Mà chết người gái nhỏ bưng tô ».

Tuy nhiên…

Đây sẽ là chiếc hộp Pandora mở ra toàn bộ vấn đề lợi ích nhóm, tạo nên cuộc chiến vương quyền không chỉ trong điện lực, nếu mở ra sẽ kinh khủng còn hơn Việt Á và chuyến bay giải cứu.

Về mặt chính trị, vấn đề sẽ được mềm hóa để dư luận ít quan tâm.

Theo đó việc tạm đình chỉ giám đốc Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia không phải vì bị kỷ luật, mà để phục vụ công tác thanh tra cung ứng điện.

Trung tâm « ông nội » này của ngành điện quyết định việc lên lưới hay không của điện gió, điện mặt trời và nhiều vấn đề trị giá ngàn tỉ khác.

Trong diễn biến rất liên quan, Bộ Công Thương đã trình Thủ tướng phương án chuyển Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) về Bộ Công Thương, có nghĩa là tách khỏi EVN.

HOÀNG LINH 15.06.2023 (Tựa bài do Thụy My đặt)

---

Khi Viện kiểm sát và công an ‘không cùng phe’ – Lê Thiệt /SGN

Viện KSND 2 cấp của tỉnh Cà Mau phát hiện nhiều sai phạm của cơ quan điều tra – Ảnh: Thanh Niên 

Ngày 15 Tháng Sáu, theo nguồn tin riêng của báo Thanh Niên, trong 6 tháng đầu năm 2023, Viện KSND 2 cấp của tỉnh Cà Mau có nhiều kháng nghị, kiến nghị gửi đến Cơ quan CSĐT, nhà tạm giữ và trại giam… vì phát hiện những vi phạm ở các đơn vị này.

Đây là lần đầu tiên, người ta được biết Viện kiểm sát lại đi “tố” công an, cơ quan trực tiếp điều tra vụ án trước khi chuyển qua Viện kiểm sát để khởi tố.

Từ trước đến nay, hai cơ quan này “hợp đồng tác chiến” rất chặt chẽ. Vụ án nào bên công an đưa qua, cả hai đều bàn bạc kỹ lưỡng để cùng với thẩm phán “thống nhất bản án” trước khi xét xử.

Theo kiến nghị của Viện kiểm sát Cà Mau, cơ quan cảnh sát Điều tra (CSĐT), nhà tạm giữ, và trại giam do tỉnh quản lý đã có rất nhiều vi phạm. Cụ thể, điều tra viên hỏi cung hai bị can trùng thời gian, chứng tỏ có ít nhất một cuộc hỏi cung không được thực hiện nhưng được làm biên bản giả. Thậm chí cũng có thể không có cuộc hỏi cung nào được thực hiện cả.

Ngoài ra, còn nhiều vi phạm quan trọng khác, làm sai lệnh kết quả điều tra như biên bản khám nghiệm hiện trường, ghi lời khai bị tẩy xoá, sửa chữa nhiều chỗ…

Trong những đợt kiểm tra nhà tạm giữ, và trại tạm giam, Viện kiểm sát Cà Mau cũng phát hiện cán bộ ở những nơi này “buông lỏng quản lý khi để người bị tạm giam bỏ trốn, để phạm nhân đem điện thoại di động vào buồng giam sử dụng nhiều lần, chứng tỏ đã nhận “đút lót” của phạm nhân để làm ngơ.

Ngành kiểm sát Cà Mau cũng có 10 kiến nghị, 31 bản kết luận, khiến cho dư luận phẫn nộ trước sự lộng quyền của công an tại các nhà tạm giữ và trại tạm giam. Ở đó, những phạm nhân có tiền sẽ được “ưu ái” trong sinh hoạt như nhận quà thoải mái, được đem vật cấm vào buồng giam để sử dụng, v.v…

Từ kiến nghị của Viện kiểm sát Cà Mau, người ta có thể hình dung mỗi nhà tạm giữ, mỗi trại giam ở 63 tỉnh thành đều là những nơi “bất khả xâm phạm”, nơi công an có toàn quyền sinh sát như “thượng đế”. Ở những nơi này, nếu có nhiều tiền, phạm nhân có thể biến buồng giam trở thành nơi “hưởng lạc”, và cán bộ trại giam cũng trở thành “kẻ sai vặt” cho họ mà thôi.

---

15.06.2023 11:37

Nguyễn Nam

(VNTB) – “Già làng Tây nguyên” hiện cũng đã… “tự diễn biến – tự chuyển hóa”

(more…)

Quốc Phương, cộng tác viên RFA Tiếng Việt từ London
14/6/2023

Ảnh minh họa: Hai cảnh sát cơ động tuần tra ở Bình Dương giữa các cuộc biểu tình chống Trung Quốc tháng 5/2014 

AFP 

Ý kiến từ giới quan sát thời sự Việt Nam nói với Đài Á Châu Tự Do rằng sự kiện ở Đắk Lắk hôm chủ nhật 11/6/2023 là ‘hết sức bất ngờ’ và có thể là ‘một biến cố lớn nhất’ thuộc loại này từ ít nhất ‘một chục năm trở lại đây’.

Cũng có gợi ý từ ý kiến trong giới quan sát vào dịp này cho rằng chính quyền Việt Nam có thể nên xem lại một số chính sách của họ đối với Đắk Lắk nói riêng và với nhiều nơi khác có các cư dân bản địa đang sinh sống như tại Tây Nguyên nói chung.

“Sự kiện này hết sức bất ngờ, tôi cảm thấy bất ngờ cho không chỉ công chúng mà cả chính quyền, không chỉ ở vùng Tây Nguyên mà còn trong cả nước, cảm nhận ban đầu là như vậy, còn diễn biến sự việc hết sức phức tạp và kiểu như vậy chưa từng có ở Việt Nam trong nhiều năm gần đây. Điều đó đặt ra rất nhiều sự lo lắng, băn khoăn, cũng như những đồn đoán xung quanh sự kiện này,” nhà nghiên cứu và phân tích chính sách công của Việt Nam, PGS. TS. Phạm Quý Thọ, nguyên Chủ nhiệm Khoa Chính sách Công, thuộc Học viện Chính sách & Phát triển ở Hà Nội nói với RFA Tiếng Việt hôm 13/06/2023.

“Về mức độ nghiêm trọng, có lẽ sự kiện này chỉ xảy ra sau vụ Đồng Tâm như chúng ta biết, nhưng số lượng cán bộ công an, cũng như cán bộ xã và thường dân chết ở sự kiện đó, cho thấy hết sức nghiêm trọng và sơ bộ bước đầu theo thông cáo của cơ quan công an, hàng chục nghi phạm đã bị bắt, và tôi nghĩ rằng với mức độ như thế, với số lượng người (tham gia) như thế thì khó có thể nói rằng đó là sự ‘bột phát’ như kiểu tức giận của một cá nhân, hay của một nhóm người. 

Về số lượng người bị bắt tôi nghĩ có thể còn tăng lên, tuy nhiên với tin tức mà chưa được kiểm chứng, báo chí nên có sự xác minh lại để làm cho tình hình trở nên phần nào đó minh bạch hơn… Như một người quan sát, tôi thấy rằng các sự kiện có lẽ cần phải chờ một thời gian nhất định thì chúng ta mới kiểm chứng được các sự kiện, cũng như nguyên nhân, mục đích, hậu quả để lại v.v…”

Đâu là những nhân tố đáng quan tâm?

Là người từng tham gia trực tiếp một số nghiên cứu, khảo sát kinh tế, xã hội và dân số học tại Đắk Lắk và một số nơi khác tại Tây Nguyên, ông Phạm Quý Thọ đưa ra nhận xét với RFA về một số nét đặc thù có thể đáng quan tâm liên quan địa phương và khu vực này:

“Tôi có một số lần khảo sát tại Tây Nguyên, trong đó có Đắk Lắk, Kon Tum, rồi Gia Lai, thậm chí đi công tác ở đó một số đợt nữa, tôi thấy có một số đặc thù phát triển, nhưng trong một chuyến khảo sát về di dân, chúng tôi thấy nổi bật lên vấn đề di dân tự do mà đã để lại một số vấn đề khá nghiêm trọng, đặc biệt với đất đai, rừng, cũng như đất trồng trọt và đất ở. 

Thứ hai, Tây Nguyên có một số vấn đề phức tạp về tôn giáo, chẳng hạn tôi cũng đã vào một số cơ sở tôn giáo, trong đó có Nhà thờ gỗ của Kon Tum, và hiểu rằng về tôn giáo ở đó, chính quyền kiểm soát rất chặt chẽ, bởi vì ở Tây Nguyên, sau các sự kiện thời kỳ ‘sau giải phóng’, cũng như một số sự kiện sau này như chúng ta biết, người ta kiểm soát rất chặt chẽ. 

Gần đây có một số sự kiện tôn giáo khác như là các phân nhánh của Công Giáo…, cho thấy rằng sự phát triển tự phát là rất nhiều, rồi về mặt tự do tôn giáo, một số người tham gia nhưng không được chính quyền địa phương cho phép v.v… đó cũng là một sự phức tạp thứ hai.

Như thế là sau di dân, rồi sau vấn đề tôn giáo, thì đến vấn đề thứ ba là phát triển kinh tế. Chúng ta biết rằng ở Tây Nguyên thay đổi rất nhiều khi người ta phát triển kinh tế ở đây thành những cơ sở trồng trọt lớn, các trang trại, hay những mặt hàng xuất khẩu như cà-phê, hồ tiêu, gỗ v.v… Chúng ta thấy rằng điều này cũng làm thay đổi bộ mặt, nhưng đồng thời sự chênh lệch giàu nghèo cũng khá nghiêm trọng và sự thay đổi ở những vùng khó khăn không phải là một sớm một chiều có được, nhưng chênh lệch giàu nghèo này cũng tác động lên đời sống xã hội nói chung. 

Ba yếu tố trên có liên quan người dân bản địa và người bản địa luôn có những suy nghĩ khác đối với di dân ở nơi khác đến, tức là với những người không phải bản địa. Như chúng ta biết không chỉ tại Tây Nguyên, mà nhiều vùng khác, đặc biệt ở những nơi và những nước chưa phát triển, vấn đề càng trở nên trầm trọng, và trong tình huống nhất định, có thể làm bùng lên những sự kiện, nhưng tôi nghĩ sự kiện vừa rồi lớn hơn sự bột phát và với mấy chục trường hợp bị bắt thì khá là nhiều…

Vụ Đồng Tâm do tranh chấp đất đai rất rõ và nó kéo trong một thời gian rất dài, rồi đã có những va chạm với chính quyền địa phương ở cấp huyện, rồi cấp thành phố, thậm chí đã có những thủ lĩnh như là cụ Lê Đình Kình, và có những cách mà người ta đã phản kháng để bảo vệ đất đai một cách tự phát, mặc dù ở một thôn, hay một xã nào đó mà thôi. 

Còn ở vụ việc tại Đắk Lắk, chưa thể nói được một điều gì cả, mấy chục người bị bắt đó không thể so sánh là nhiều hay ít đối với một sự kiện như thế này được, mà người ta phải xem xét xem tính chất nghiêm trọng của vụ việc thể hiện như thế nào, chẳng hạn có tổ chức hay không, mục đích là gì, hay sau sự kiện này còn có gì không. 

Có nghĩa là ở Đồng Tâm, theo ý tôi muốn nói, là do tranh chấp đất đai lâu ngày mà không được giải quyết thỏa đáng, còn ở vụ Đắk Lắk chưa biết rõ đó là gì và sự kiện xảy ra hết sức đột ngột và bất ngờ cho những người bình thường và những người quan sát các sự kiện như chúng tôi.”

Người đồng bào Giẻ Triêng ở Kon Tum chơi nhạc cụ dân tộc để mừng nhà Rông mới ngày 27/8/2011. Ảnh: REUTERS/Kham 

Có gì đáng lưu ý từ khía cạnh chính sách công?

Cho đến nay, người ta vẫn chưa nhìn thấy sự liên hệ trực tiếp giữa vụ bạo lực hôm 11/6 và bối cảnh, điều kiện kinh tế – xã hội ở Đắk Lắk và Tây Nguyên, vẫn theo ông Phạm Quý Thọ, người từng làm việc nhiều năm tại Bộ Kế hoạch và Đầu tư và trước đó ở Đại học Kinh tế Quốc dân tại Hà Nội, về phương diện chính sách công đối với Đắk Lắk nói riêng và Tây Nguyên nói chung, có một số khía cạnh có thể cần được lưu tâm, ông nói:

“Vùng Tây Nguyên luôn được đặt trong những vấn đề của chính sách của Đảng và Nhà nước Việt Nam nói chung, cũng như về mặt chính sách công nói chung, và tôi có thể nói rằng đây là một địa bàn khá trọng yếu, không những chỉ về kinh tế mà còn về vấn đề an ninh, trật tự v.v… 

Tất nhiên khi phát triển kinh tế, và với những yếu tố có thể âm ỉ lâu ngày, thí dụ như bất bình đẳng giàu nghèo, rồi nếu không nghiên cứu thỏa đáng những nhu cầu để trung hòa các mâu thuẫn giữa người bản địa và người ở nơi khác đến, trong đó như đã nói có chênh lệch giàu nghèo, rồi sự quan tâm của chính quyền địa phương, chẳng hạn như ở cấp xã, có thể đó là những điều gây áp lực cho những người dân bản địa, nhưng tôi cũng chưa biết rõ trong mấy chục người bị bắt này cho đến nay, thì có bao nhiêu người bản địa, hiện nay danh tính của họ chưa được công bố (hết), nên chúng ta còn phải chờ một thời gian.

Song tôi nghĩ rằng về khía cạnh chính sách công, như chúng tôi đã từng nghiên cứu ở đó, tất nhiên di dân tự do đã kiểm soát được do kinh tế đã tăng lên, đời sống cũng tăng lên, rồi chênh lệch vùng miền như di dân từ những vùng núi phía Bắc vào trong đó (Tây Nguyên) không còn nhiều nữa, tuy nhiên nạn phá rừng vẫn còn là vấn đề rất lớn, có những vụ phá rừng mà tôi cho là hết sức nghiêm trọng mà báo chí cũng đưa tin nhiều, đặc biệt khi Chính phủ đã có chỉ thị đóng cửa rừng, nhưng nạn phá rừng vẫn diễn ra và vẫn có tính chất rất nghiêm trọng, kể cả trong những rừng đặc dụng, thì đó cũng là những yếu tố.

Thứ ba nữa là lâu nay người ta cũng ít đề cập những chuyên đề sâu, thí dụ chuyên đề về bất bình đẳng giữa người bản địa và những người ở nơi khác đến. Lẽ ra tôi nghĩ những việc này nên được chú ý, và chính sách công nên chú ý hơn bởi vì những vụ việc như thế không chỉ âm ỉ, mà bùng phát bất cứ lúc nào, mà đó không chỉ là bối cảnh của một vùng hay một đất nước trong một khoảng thời gian nào, mà tôi nghĩ nó có thể kéo dài hàng trăm năm, thí dụ như ở Canada hay ở Mỹ v.v… 

Cho nên tôi nghĩ, cần phải có những việc quan tâm thỏa đáng hơn, thí dụ như lồng ghép với các chương trình xóa đói giảm nghèo, phúc lợi, trợ cấp, rồi những chương trình khác, thậm chí có những chính sách ưu tiên về đất ở, cơ sở hạ tầng đối với người bản địa. 

Tôi nghĩ cần có những chính sách như vậy, thậm chí ở đây theo quan điểm cá nhân của tôi, cuộc sống tinh thần của họ (cư dân sắc tộc), trong đó có tôn giáo, cũng phải có những chính sách nhất định đối với người bản địa, mà khác đối với những người Kinh, hoặc là những người dân tộc từ các địa phương khác đến Tây Nguyên,” PGS. TS. Phạm Quý Thọ nói trên quan điểm riêng.

‘Một trong những vụ lớn nhất hơn 10 năm trở lại’

Cũng trong dịp này, một nhà nghiên cứu là người bản địa có nhiều năm nghiên cứu văn hóa của các cộng đồng cư dân bản địa liên quan ở Tây nguyên và duyên hải nam Trung Bộ Việt Nam không muốn nêu tên, chia sẻ góc nhìn từ quan điểm cá nhân về sự kiện ở Đắk Lắk hôm 11/6:

“Tôi nghĩ rằng tới nay đây là vụ việc lớn nhất của năm 2023 và cũng có thể là lớn nhất hơn 10 năm trở lại đây, nếu nhìn vào số lượng cán bộ công an, cán bộ dân sự và người khác thiệt mạng… Tôi cho rằng nguyên nhân chính của vụ việc này bắt nguồn từ mâu thuẫn sắc tộc, mâu thuẫn với và trong cách quản lý nhà nước mà cao trào nhất là mâu thuẫn trong vấn đề thu hồi đất đai của đồng bào Thượng ở đó, khiến vụ việc lên cao như thế. 

Không có đồng bào nào ở đó không biết rằng đất của họ đang làm trên đó, mà người ta vào, rồi trả giá rẻ như vậy để thu hồi, mà có thể chấp nhận được cả. Từ một người dân bình thường, không nói gì tới đồng bào ở đó, đa số họ cũng đã không chấp nhận, huống chi là đồng bào ở bản địa, và tôi nghĩ cao trào vấn đề nằm ở đó và tôi bảo lưu quan điểm này.”

Vẫn theo nhà nghiên cứu độc lập về văn hóa tộc người bản địa này, từ khía cạnh khác biệt văn hóa cho tới mô hình quản trị do nhà nước áp dụng ở Tây Nguyên lâu nay đã có một số vấn đề:

“Tôi thấy rằng nhà nước Việt Nam không cho tự trị, với những đồng bào đã sống trên đất đai của ông bà của họ từ lâu, nhà nước không bao giờ gọi họ là dân tộc ‘bản địa’ cả, mà chỉ gọi họ là ‘dân tộc thiểu số’ mà thôi. Ngoài ra, về văn hóa, văn hóa giữa những người thuộc dân tộc đa số và những người thuộc ‘dân tộc thiểu số’ dĩ nhiên là khác nhau và rõ ràng đó là một vấn đề. Tức là sự khác biệt này có từ tôn giáo cho đến tính chất bản địa của từng dân tộc.

Dân tộc Tây Nguyên cũng là một bộ phận không thể tách rời của các sắc tộc trên lãnh thổ của một số vương quốc cổ xưa, như Vương quốc Chăm-pa cổ chẳng hạn, từ sau 30/4/1975, chính quyền ở Việt Nam dùng những danh xưng nhỏ để phân nhỏ các nhóm cư dân, sắc tộc ra, để những người dân bản địa này không còn quan tâm nguồn gốc xa xưa của họ nữa, tạo cho họ cảm giác họ ‘rất nhỏ bé’, nên ‘không làm chuyện gì được’. Đó theo tôi là một thủ thuật của quản trị nhà nước. 

Còn về tính tự trị, ngày xưa đồng bào bản địa tự trị với nhau được, nhưng bây giờ tôi nghĩ, nếu ‘đòi tính tự trị’ đó, có thể xảy ra vấn đề đổ máu rất nhiều, và tôi nghĩ còn lâu Việt Nam mới công nhận chuyện đó. Từ khi mà nói theo cách nói của chính quyền là ‘giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước’, mô hình quản lý nhà nước đối với đồng bào ‘thiểu số’ nói chung và đồng bào Thượng ở Tây Nguyên nói riêng, có vẻ không phù hợp với tính cách, văn hóa, tôn giáo và suy nghĩ của người dân bản địa, người Thượng ở Tây Nguyên. 

Cách quản lý của nhà nước gây ra sự khó chịu, gây bức xúc nhiều cho đồng bào mà ngay nhiều nhà văn nổi tiếng của Việt Nam, như nhà văn Nguyên Ngọc, hay nhiều nhà văn khác ở Việt Nam, cũng nói rằng: ‘Từ khi mấy ông ở ngoài miền Bắc vào, các ông phá nát hết Tây Nguyên!”

Thực vậy, ngay cả những cánh rừng của Tây Nguyên cũng bị phá nát hết, và không ai có thể tưởng tượng rằng sau mấy chục năm chính quyền đến quản lý, Tây Nguyên mỗi mùa mưa về lại bị lụt. Đó là một chuyện chưa bao giờ người dân ở đó trước đây có thể nghĩ là sẽ xảy ra đối với Tây Nguyên, đơn cử Đà Lạt mùa mưa về cũng bị lụt và chỗ nọ chỗ kia ở Tây Nguyên cũng bị lụt hết, đó là điều mà chúng ta thấy có gì đó bất hợp lý.”

Tuy nhiên, vẫn theo quan điểm riêng của nhà nghiên cứu độc lập này, còn một khía cạnh khác được cho là khá nghiêm trọng, liên quan mô hình quản trị mà chính quyền Việt Nam từ sau 30/4/1975 đã áp dụng cho Tây Nguyên:

“Tôi nghĩ có vấn đề người ở đâu tới quản lý bà con cư dân bản địa, việc sử dụng người thân, đồng tộc với bà con để quản lý chính bà con, rồi những người đồng tộc ấy ở những địa phương mà chính quyền đã xé lẻ ra để quản lý như buôn nọ, buôn kia, để rồi những người thân, đồng tộc ấy báo cáo mọi sự việc lên cán bộ cấp trên, thì nó bộc lộ một vấn đề quá máy móc và quá gắt gao; ngoài ra qua một số khảo sát của tôi qua các gặp gỡ với bà con ở Tây Nguyên, họ nói với tôi rằng những người ở những nơi khác tới ‘xem thường họ’ rất nhiều, tức là họ thiếu được tôn trọng. 

Còn về giáo dục, ngay lương giáo viên ở những trường học mà nhà nước mở ở Tây Nguyên, có người dạy trên mười năm, tới hai mươi năm, mà lương giáo viên không đủ sống, không đủ nuôi gia đình, thì chỉ riêng việc đó liệu đã ảnh hưởng ra sao đến chất lượng giáo dục ở Tây Nguyên, thử hỏi tại sao chất lượng giáo dục ở Tây Nguyên so với cả nước lại chẳng không đâu vào đâu cả. 

Còn trở lại với vụ việc ngày 11/6 vừa rồi, cá nhân tôi nghĩ rằng không riêng gì với bà con trong cả nước, hay đồng bào Thượng tại Đắk Lắk, Tây Nguyên, hoặc đồng bào Chăm ở Ninh Thuận, Bình Thuận, hay các đồng bào ở những nơi khác, mà trên toàn quốc, vấn đề đất đai là vấn đề bức xúc lớn nhất bây giờ, nhất là ở cách thức thu hồi, lấy đất của bà con, của đồng bào. Và chuyện bức xúc ấy, nếu không giải quyết cho êm đẹp, thì sẽ không bao giờ quản lý được tư tưởng, cảm xúc của người ta đâu và sẽ tiếp tục xảy ra những sự việc như thế,” nhà nghiên cứu không muốn tiết lộ danh tính vì lý do an toàn này nói với RFA trên quan điểm cá nhân.

Thấy gì từ kinh nghiệm từ thời Việt Nam Cộng Hòa?

Cũng trong dịp này, hôm 13/6, từ Lognes, Cộng hòa Pháp, nhà dân tộc học, Tiến sĩ Nguyễn Văn Huy, chia sẻ với RFA Tiếng Việt góc nhìn, cũng từ quan điểm riêng của ông, một số kinh nghiệm và đặc trưng lịch sử ở Cao nguyên Trung phần, tức Tây Nguyên, nơi có các sắc dân là đồng bào bản địa đã sinh sống từ lâu đời, dưới thời Việt Nam Cộng Hòa cho tới gần đây, ông nói:

“Dưới chế độ Việt Nam Cộng Hòa (VNCH), đã có một số biến động, trong đó có phong trào BAJARAKA (chữ viết tắt tên bốn sắc tộc lớn trên Tây Nguyên: BAhnar, dJArai, RhAdé và KAho) từ năm 1956 -1958 và sau đó là phong trào FULRO (Mặt trận Thống nhất Đấu tranh của các Sắc tộc bị Áp bức) từ năm 1960-1968 (1), chính quyền VNCH đã nhìn vấn đề và thực sự lúc đó cũng phải nói có sự cố vấn của người Mỹ rằng chúng ta (VNCH) phải tôn trọng quyền của những người bản địa để cho họ có quyền sinh sống. 

Từ đó đã có một số luật dành cho người Thượng ở Tây Nguyên một số quyền lợi: về chính trị, họ có quyền có người đại diện tập thể của họ trong Quốc hội Việt Nam và trong Thượng Nghị viện, và những người lãnh đạo địa phương như là Quận trưởng, Tỉnh trưởng, Thị xã trưởng hay là Xã trưởng đều là người Thượng. Từ đó diễn ra một sự yên bình và trong phong trào FULRO, một số trong họ đã trở về lại và hòa nhập vào đời sống của người Việt Nam, trừ một thiểu số lúc đó đang bị một phe cực đoan ở Campuchia ‘kích thích’, ‘xúi giục’ là người Thượng phải đòi tự trị, độc lập, chứ không ‘sống chung’ với người Việt Nam như vậy, thành ra gây ra sự xáo trộn… 

Nhưng trên nguyên tắc chung, người Thượng lúc đó đã chấp nhận hoàn toàn chính sách của VNCH, tức là họ sẵn sàng hội nhập vào cộng đồng người Việt Nam và họ có những quyền lợi; tức là lúc đó VNCH đang áp dụng chính sách ‘tản quyền’, và người Thượng có đầy đủ tất cả các quyền, và họ có cơ sở ở trong Sài Gòn và họ tranh đấu rất rõ ràng cho quyền lợi của họ, nhưng cũng phải nói là sau đó có một số người lợi dụng chức vụ của họ để có ‘lợi lộc riêng’.

Song nhìn chung, người Thượng đã tìm được sự sống chung với cộng đồng người Việt Nam, cộng đồng người Kinh và người Việt Nam lúc đó cũng chấp nhận một cách thoải mái yêu cầu của người Thượng và người Thượng cũng chấp nhận người Việt Nam, và lúc đó chúng ta (VNCH) cũng đã có một sự phân biệt là những vùng nào của người Thượng thì người Kinh không được vào và người Thượng tự do sống trong đó.  Nhưng thứ nhất vấn đề quan trọng của người Thượng là họ không đòi gì hết, mà họ chỉ đòi được quyền sinh sống trên đất đai của Tổ tiên của họ và đòi có quyền thực hành tự do tôn giáo, tín ngưỡng của họ. Mà tín ngưỡng của họ là gì? Đó là có thể một số theo tôn giáo của người phương Tây, tức là đạo Công Giáo, hoặc Đạo Tin Lành, và một số khác sống theo chế độ thần linh. Và chúng ta thấy rằng đó là một phong tục, tập quán mà chúng ta phải bảo vệ và tôn vinh, đó là một gia sản, một di sản văn hóa của chúng ta.

Nhưng ngày nay, chúng ta (chính quyền) muốn áp đặt một cái chung tức là mọi người phải đi theo ĐCSVN, mà đảng cộng sản không phải là một tôn giáo gì hết mà bắt người ta theo chủ trương của mình, tôi nghĩ cái đó hơi khiên cưỡng và chính vì vậy nó sinh ra, ngoài vấn đề đất đai ra, còn vấn đề tín ngưỡng của người Thượng, người ‘thiểu số’.”

Bình luận thêm về vụ việc ở Đắk Lắk hôm 11/6, Tiến sĩ Nguyễn Văn Huy, nhà dân tộc học từng làm việc tại một Khoa Đông Nam Á học thuộc một Đại học tại Paris, Pháp, nói thêm với Đài Á Châu Tự Do cùng hôm 13/6:

“Vấn đề phải nhìn một cách rõ ràng. Thí dụ người Kinh đứng lên phản đối chính quyền, chúng ta (chính quyền) nói đó là bạo động như là về đất đai trong vụ Đoàn Văn Vươn, hoặc một số vụ ở miền Bắc Việt Nam khi chính quyền đến cưỡng chế lấy đất đai như vụ Đồng Tâm, người ta nói đó là do cưỡng ép, áp đặt (mà phản kháng), chứ không phải là vì người thiểu số muốn phản loạn, lật đổ chính quyền. Nhưng vì đây là người Thượng, thành ra họ (chính quyền) cứ áp đặt đây là phong trào FULRO, phong trào Đề-Ga (Nhà nước Tin Lành Đề-Ga), gắn cho họ những cái nhãn mà họ không có, tức là những người muốn đòi tự trị.

Vụ này là phản ứng tự nhiên của con người, khi mất hết tất cả, họ sẵn sàng chết, chứ khi chỉ còn có đất đai sinh sống mà bị ‘cướp đoạt’, hoặc bị ‘cưỡng chế’, thì còn lý tưởng gì để sống, nên họ phải liều mình, trong tay họ có gì, có súng, có dao, có mác thì họ sẵn sàng, như người Việt mình cũng thường làm với chính quyền cộng sản. Nhưng vì đây là người Thượng, nên chúng ta (chính quyền) cứ dán cho họ những cái nhãn như là ‘phản động’, ‘Đề-Ga’, ‘lật đổ chính quyền’, ‘đòi tự trị’, tôi thấy cái này là một cách áp đặt của một chế độ độc tài. Thành ra tôi nghĩ cái này phải nhìn lại.

Còn vấn đề rút ra kinh nghiệm cho tương lai, tôi thấy đây là vấn đề mà chính quyền Việt Nam phải có sự hợp tác của những cộng đồng xã hội dân sự khác, bởi vì ngày nay chính quyền Việt Nam cũng lập ra những ủy ban như Ủy ban Dân tộc, nhưng những ủy ban này và những người Thượng lãnh đạo ở địa phương là những người cộng sản và họ chỉ theo những chủ trương của ĐCSVN và họ làm trái với những điều mà tổ tiên của họ đã làm, thành ra tôi nghĩ rằng những người đại diện của ĐCSVN hiện nay ở trên Tây Nguyên mà là người gốc ‘thiểu số’ đó không đại diện cho chính sách, quyền lợi của họ (đồng bào bản địa), mà họ đại diện cho quyền lợi của đảng Cộng sản, chứ không cho quyền lợi của người địa phương. Tôi nghĩ vấn đề này chúng ta phải đặt lại, tại vì người Thượng chiếm chưa tới 1% dân số, mà chúng ta cứ áp đặt chính sách của đa số lên họ. Ngày nay họ là người ‘thiểu số’, còn trong tương lai họ trở thành những người ‘di cư’ trên đất của họ, thì tôi thấy điều này là quá đáng và chúng ta phải có một cái nhìn sáng suốt hơn về cộng đồng sắc tộc trên đất nước Việt Nam.”

Trên đây là quan điểm riêng của một số nhà nghiên cứu, quan sát từ Việt Nam và hải ngoại xung quanh sự kiện nghiêm trọng ở Tây Nguyên, còn hôm thứ tư, 14/6/2023, cập nhật tin tức hậu các vụ nổ súng ở huyện Cư Kuin, trên địa bàn Đắk Lắk, báo Công An Nhân Dân online của Việt Nam cho hay an ninh, trật tự tỉnh ở này ‘đã trở lại bình thường’, và có thêm ‘một đối tượng tự thú’:

“Theo báo cáo của Công an Đắk Lắk, tình hình ANTT tại toàn tỉnh Đắk Lắk đã trở lại trạng thái bình thường, các sinh hoạt xã hội thường lệ không có gì thay đổi. Nhịp sống thường ngày trở lại không khí như những ngày trước 11/6. Trong đêm 13/6 đã có một đối tượng tham gia vụ gây mất ANTT ra tự thú. Như vậy, đến nay đã có 3 đối tượng tham gia vụ việc ra tự thú để được hưởng khoan hồng.

Tính đến 8h30 sáng 14/6, lực lượng chức năng đã bắt giữ tổng cộng 46 đối tượng gây mất ANTT tại trụ sở UBND hai xã Ea Tiêu và Ea Ktur. Công an tỉnh Đắk Lắk tiếp tục kêu gọi những người “lầm đường – lạc lối” ra tự thú để được hưởng khoan hồng. Trước đó… sáng sớm 11/6, tại địa bàn huyện Cư Kuin đã xảy ra vụ việc một nhóm đối tượng dùng súng tấn công trụ sở UBND xã Ea Tiêu và Ea Ktur, làm 9 người chết và 2 người bị thương. Sau khi xảy ra vụ việc, Bộ Công an đã chỉ đạo Công an tỉnh Đắk Lắk, các đơn vị nghiệp vụ triển khai vây bắt nhóm đối tượng nêu trên, giải cứu một số người dân bị bắt làm con tin,” vẫn theo tờ báo của ngành Công an Việt Nam.

https://www.rfa.org/vietnamese

Quê Hương tổng hợp

---

Sau khi ‘quyết liệt giành lại vỉa hè cho dân’, chính quyền đem… cho thuê

Lê Thiệt /SGN

Một quán nhậu trên đường Hoàng Sa, quận 1, chiếm hết vỉa hè để sắp xếp bàn ghế cho khách, Tháng Hai năm 2023 – Ảnh: Gia Minh/VNExpress 

(more…)

Quê Hương tổng hợp

Tổng thống Hàn Quốc và hơn 200 doanh nghiệp lớn sắp thăm Việt Nam 

13/6/2023 

---

VOA Tiếng Việt 

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol. 

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol và đoàn 205 doanh nghiệp lớn sẽ tới thăm Việt Nam từ ngày 22-24/6, Reuters và Yonhap dẫn thông báo của Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc cho biết hôm 13/6.

(more…)

13.06.2023 5:22

Hồng Dân – Định Tường

(VNTB) –  Tranh chấp trong sử dụng đất lâm nghiệp gắn liền với vấn đề phá rừng, lấn chiếm rừng, di dân tự do… đã có từ thời Tây Nguyên được gọi là “Hoàng triều cương thổ”.

(more…)

Quê Hương tổng hợp

Trung Quốc tập trận ở vịnh Bắc Bộ

Ngày 10.6, Cục Hải sự Quảng Tây thông báo Trung Quốc sẽ tiến hành tập trận quân sự tại một khu vực rộng lớn ở vịnh Bắc Bộ từ ngày 11 đến 15.6.

(more…)

Lời tòa soạn – Gần đây đã xảy ra bạo lực giết chết công an CSVN ở Tây Nguyên, Việt Nam khiến cho dư luận xôn xao.

Chúng tôi nhận được thông cáo báo chí dưới đây của tổ chức Người Thượng Vì Công Lý để xác minh họ không có liên quan gì đến những hành động bạo lực nói trên.

Xin đăng lại để rộng đường dư luận.

(more…)

(more…)

11/6/2023

Quản giáo tên Điều người to béo ục ịch, trên cổ có ngấn thịt xệ ngay dưới cằm như người quấn một chiếc khăn quàng có hoa lốm đốm, lúc nào cũng phập phồng. Hôm làm thủ tục nhận bàn giao một tử tù, thấy người này gầy gò, đầu nhẵn thín không một cọng tóc, biết lai lịch đây là một nhà sư, Quản Điều nghĩ bụng mình sẽ phải kiêm nghề thợ cạo đây. Đưa người tử tù vào phòng biệt giam, trước khi rời khỏi phòng, Quản Điều cất giọng ồ ồ, làm rung cả khối thịt:

– Ông có quyền yêu cầu được cạo tóc hàng ngày. Đích thân tôi sẽ làm việc ấy.

Không ngờ người tử tù giọng hiền từ trả lời:

(more…)

• Tin nóng: Người dân Tây nguyên đã nổi dậy!
• Đắk Lắk: Bắt giữ 6 người liên quan đến vụ xả súng vào hai trụ sở công an xã
• Đắk Lắk: Báo nhà nước xóa bài “xả súng ở hai trụ sở công an xã khiến 6 cán bộ tử vong”
• Hai đồn công an xã ở Dak Lak bị tấn công, nhiều người thiệt mạng

Tin tổng hợp
11/6/2023

Tin loan đi trong sáng ngày 11 Tháng Sáu ở Việt Nam, cho biết hai trụ sở công an ở Tây Nguyên bị một lực lượng trang  bị súng và rựa, xông vào tấn công lúc 1 giờ sáng, nhiều công an viên bị bắn chết ngay tại chỗ.

(more…)

Bài bình luận của ông Phạm Quý Thọ- PGS,TS nguyên Trưởng Khoa Chính sách Công, Học Viện Chính sách & Phát triển, Bộ Kế hoạch- Đầu tư, Việt Nam
RFA – 09/6/2023

Cựu Chủ tịch Công ty Cổ phần Tiến bộ Quốc tế (AIC) Nguyễn Thị Thanh Nhàn. 

Cổng thông tin điện tử Bắc Giang 

Xét xử vụ án là sự trừng phạt các đối tượng có tội vi phạm pháp luật của chế độ nhằm răn đe họ, nhưng trong vụ AIC (Công ty CP Tiến bộ Quốc tế), là đại án thuộc diện Trung ương quản lý bởi tính chất nghiêm trọng, bị cáo Cựu chủ tịch công ty, bị coi là “chủ mưu”, hiện vẫn đang bỏ trốn, và bị tuyên án tù nặng nề… Tuy nhiên, hơn cả một vụ án hình sự vụ AIC còn phản ánh khía cạnh đạo đức liên quan đến chuyển đổi thị trường và, sự thay đổi các chuẩn mực trong quá trình này bộc lộ những bất cập của thể chế hiện hành.

(more…)